ค้นหา "คือ" 851 - 860 จาก 1148
-
อักโชภิณี
แปลว่า : จำนวนนับอย่างสูง คือมีเลขศูนย์ตามหลัง ๔๒ ตัว อักโขภิณี อักโขเภณี ก็ว่า อย่างว่า ยังเล่าประกอบด้วยไคลเหื่อหิวหาย ท่อว่ากินดายดิบบ่เจียวจืนต้ม อักโขล้นอลัชชีชาติต่าง โดยดั่งเรื่องลือไว้มากมูล แท้แล้ว (สังข์). -
อัญชัน
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง มี ๒ ชนิดคือ อัญชันต้นและอัญชันเครือ ดอกคล้ายดอกถั่ว มีสีต่างๆ เรียก ดอกอัญชัน อังชัน ก็ว่า อย่างว่า อังชันเขียวแข่งนิลนางย้อม (สังข์). -
อัญญา
แปลว่า : เป็นคำแทนชื่อเจ้านาย อีสานสมัยโบราณปกครองโดยอัญญา ๔ คือ เจ้าเมือง อุปราช ราชบุตร ราชวงศ์ เจ้านายทั้ง ๔ เรียก อัญญา อาชญา ก็ว่า เพราะท่านทั้ง ๔ นี้มีอำนาจเด็ดขาด จะให้คุณให้โทษแ่ใครในสถานใดก็ได้ อย่างว่า เป็นข้าให้เป็นข้าอาชญา เป็นหมาให้เป็นหมาวัด (ภาษิต) สิบพ่อค้ามาไหว้พ่อนา สิบพ่อนาบ่ท่ออา๙ญาเลี้ยง (ภาษิต). -
อาชวะ
แปลว่า : ความซื่อตรง ความตรงไปตรงมา ความซื่อสัตย์ ความเป็นธรรมข้อ ๑ ในทศพิธราชธรรม คือธรรมที่พระราชามหากษัตริย์ทรงปฏิบัติเป็นกิจวัตร ได้แก่ ๑ ทาน ๒ ศีล ๓ บริจาค ๔ อาชวะ ๕ มัทวะ ๖ ตะปะ ๗ อักโกธะ ๘ ไม่เบียดเบียน ๙ อดทน ๑๐ ไม่ยินดียินร้าย (ป.) อย่างว่า อาชวังให้มีใจสัตย์ซื่อ อย่าได้คึดโลบเลี้ยวลวงล้อหลอกใผ (สังข์). -
อาทิ
แปลว่า : ต้น เบื้องต้น ทีแรก ข้อต้น เช่นคำว่า เป็นอาทิ คือ เป็นต้น (ป. ส.). -
อ้าว
แปลว่า : ชื่อปลาน้ำจืดจำพวกหนึ่ง เป็นปลาเกล็ดชนิดเล็ก มี ๒ คือ ปลาซิวธรรมดา และปลาซิวอ้าว ปลาซิวตัวโตเรียก ปลาซิวอ้าว อย่างว่า ฝนตกลินน้ำล้นต้อน ปลาซิวอ้าวซิอว่ายลง (บ.). -
อีป้อย
แปลว่า : ชื่อเส้นไหมที่มีขี้มาก (ปุ่มปมในเส้นไหม) เรียก ไหมอีป้อย อย่างว่า คือดั่งไหมอีป้อยพันกลิ้งกล่อมสวย (กา). -
อึ๊ฮึ
แปลว่า : เสียงดังเช่นนั้น เช่นเสียงที่แสดงออกในเวลาที่ปลงหรือวางสิ่งของหนักๆ ลงจากบ่า ว่า อึ๊ฮึคือหนักแท้. -
อื้อตื้อ
แปลว่า : มืด ครึ้ม มืดครึ้ม เรียก มืดอื้อตื้อ อย่างว่า มืดอื้อตื้อควงฟ้าเง่าระงม (กา) มืดอื้อตื้อคือฟ้าเง่าฝน (เวส-กลอน) คันว่าสมคบด้วยพาโลใบ้บอด นับมื้อมืดอื้อตื้อทางแจ้งบ่มี (สังข์). -
อือทือ
แปลว่า : กระทือ กระทือ เรียก อือทือ อือทือเป็นว่านชนิดหนึ่ง มีหน่อคล้ายขิงหรือข่า อย่างว่า สับหน่อข่าถืกหน่ออือทือประดับแต่คือมันหั้งบ่แม่น (กลอน).