หมู่บ้านด่านเกวียน

บ้านด่านเกวียน เป็นหมู่บ้านทำเครื่องปั้นดินเผา ที่มีชื่อเสียงมาก อยู่ในตำบลด่านเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา อยู่ห่างจากตังเมือง 15 กิโลเมตร ตามทางหลวงสาย 224 (นครราชสีมา-โชคชัย) ผ่านกลางหมู่บ้าน ความเป็นมา เดิมบริเวณหมู่บ้านด่านเกวียน จะมีพ่อค้าจากนางรอง บุรีรัมย์ สุรินทร์ ขุนหาญ ขุขันธ์ เรื่อยไปจนถึงเขมร เดินทางเข้ามาติดต่อค้าขายกับพ่อค้าชาวโคราช หรือ นครราชสีมาในปัจจุบัน และมักพักกองคาราวานเกวียนกันเป็นประจำ จนได้ชื่อว่า หมู่บ้านด่านเกวียน จากเดิมที่มีพ่อค้าเดินทางมาค้าขาย และพักกองคาราวานเกวียนกันอยู่ที่หมู่บ้านด่านเกวียน พ่อค้าเหล่านั้น มักนำดินจากสองฟากฝั่งลำน้ำมูล มาทำภาชนะ ใช้สอยต่างๆ เช่น โอ่ง อ่าง ไหปลาร้า ฯลฯ โดยได้ทำสืบต่อกันมาหลายชั่วอายุคน ปัจจุบันด่านเกวียนมีชื่อเสียงมากในฐานะที่เป็นแหล่งผลิตเครื่องปั้นดินเผาได้สวยงาม ด้วยคุณภาพพิเศษของภาชนะ ทั้งในด้านสีสันความคงทันต่อการใช้งาน จึงทำให้ภาชนะด่านเกวียนเป็นที่นิยมชมชอบของผู้คนจนได้รับการเผยแพร่มากขึ้นเป็นลำดับ และกลายเป็นศูนย์เรียนรู้ให้กับเยาวชนและผู้ที่สนใจ ได้เข้าไปศึกษาดูงานอยู่เป็นประจำ เครื่องปั้นดินเผาบ้านด่านเกวียน เป็นดินเหนียวเนื้อละเอียดที่ขุดขึ้นมาจากริมฝั่งแม่น้ำมูล เป็นดินที่มีลักษณะพิเศษ ง่ายต่อการขึ้นรูป ทนทานต่อการเผาไม่บิดเบี้ยวหรือแตกหักง่าย และเมื่อถูกเผาจะให้สีโดยธรรมชาติเป็นสีแดง เครื่องปั้นดินเผาบ้านด่านเกวียน นอกจากจะผลิตได้สวยงามแล้ว ยังมีรูปแบบที่แปลกและหลากหลาย แต่ยังคงลักษณะดั้งเดิมของกรรมวิธีในการปั้น และใช้ดินสัมฤทธิ์ที่มีเอกลักษณ์ของสีแบบดินเผาด่านเกวียนโดยเฉพาะ เครื่องปั้นดินเผาที่ด่านเกวียนมีราคาถูกมาก หลากหลายรูปแบบ มีทั้งงานเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิมและรูปแบบสมัยใหม่ มีทั้งเครื่องใช้ เครื่องประดับ เครื่องตกแต่งบ้าน ฯลฯ ด่านเกวียนมีชื่อเสียงด้านผลงานปั้นดินเผาขนาดใหญ่ แต่ในขณะเดียวกันก็มีเครื่องปั้นดินเผาขนาดต่างๆ หลากหลายประเภทและรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นของประดับของที่ระลึกราคาไม่กี่บาทจนถึงเครื่องใช้ ของตกแต่ง ทั้งภายในและภายนอกราคานับแสน ปัจจุบันชาวด่านเกวียน ได้มีการปรับปรุงกระบวนการผลิตในครัวเรือนคราวละจำนวนน้อยสู่ระบบการผลิตคราวละจำนวนมาก โดยช่างปั้นที่มีฝีมือ ด่านเกวียนได้รับเลือกให้เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว OTOP (OTOP Tourism Village) จึงเป็นที่ไว้วางใจได้เกี่ยวกับคุณภาพของสินค้าและมาตรฐานของการบริการ