ภาษาอีสานหมวด "ก" 1141 - 1150 จาก 1872
-
กาดลี
แปลว่า : บ้าน, เมือง บ้านเมืองเรียก กาดลี อย่างว่า เลื่อนเลื่อนข้ามหลายถิ่นสวนสลาไสวเป็นกาดลีเมืองบ้าน (ฮุ้ง). -
กาดำ
แปลว่า : ชื่อวรรณคดีอีสานเรื่องหนึ่งคือเรื่อง ท้าวก่ำกาดำ. -
กาตอมเฮ่ว
แปลว่า : ชื่อมนต์ชนิดหนึ่ง มี ๒ ชนิดคือ กาตอมเฮ่วตัวผู้ กาตอมเฮ่วตัวเมีย จะเอาตัวผู้หรือตัวเมียมีค่าเท่ากัน สักใส่ซี่ฟัน ให้ไปทำพิธีสักที่ป่าช้า โบราณถือว่าเป็นมนต์ศักดิ์สิทธิ์. -
กาน
แปลว่า : ชื่อไข้ชนิดหนึ่ง มีอาการตีนเย็น มือเย็น เรียก ไข้กาน หรือ ไข้ตีนกาน มือกาน ก็ว่า ปลาที่ขึ้นทวนน้ำเวลาฝนตกใหม่ๆ เรียก ปลากาน ทอดแหสกัดปลาน้ำใหม่ เรียก ตึกแหปลากาน. -
กาน
แปลว่า : ขวาง, กั้น การยืนหรือนั่งขวาง เรียก กาน เช่น นั่งกานปักตู ยืนกานหน้าต่าง. -
ก่าน
แปลว่า : นกที่มีสีขาวรอบคอ เรียก นกคอก่าน หมาที่มีสีขาวรอบหางเรียก หมาหางก่าน งูที่มีหางสีขาวและเหลืองสลับกันเป็นปล้องก่าน คันได้ตอดพี่น้องบ่ทันได้สั่งใผ (ผญา). -
ก่าน
แปลว่า : ชนเผ่าที่ชอบสักคอด้วยสีดำ เช่น พวกมอญ เม็งคอก่าน ชนเผ่าชอบสักขาหรือแขนด้วยสีชาด เช่น พวกพม่าเรียก ม่านขาลาย. -
ก้าน
แปลว่า : ส่วนของต้นไม้ที่ต่อจากลำต้นหรือกิ่ง เรียก ก้าน เช่น ก้านมะพร้าว ก้านตาล อย่างว่า ประดับดอกไม้เฮียงอาจเป็นถัน ดวงมาลาย่อมกองแกมก้าน เขาก็เทียวทันน้อยนางอินทร์เต้าข่วง ดูหลากย้องหลายฮ้านเฮื่อคำ (ฮุ่ง). -
ก้าน
แปลว่า : ทาง กระดูกกลางของใบไม้ เรียก ก้าน เช่น ทางมะพร้าว เรียก ก้านมะพร้าว ทางของตาล เรียก ก้านตาล. -
ก้านตง
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ขนาดเล็กชนิดหนึ่ง คู่กับผักหวานบ้าน เป็นผักใช้กินเป็นอาหารได้ ผักหวานบ้านและก้านตง นอกจากใช้กินเป็นอาหาร ยังใช้เป็นยาแก้ไข้ได้ด้วย.