ภาษาอีสานหมวด "ก" 921 - 930 จาก 1872
-
กะโนน
แปลว่า : ก้อนเนื้อนูนทั้งสองข้าง เหนือตูดขึ้นมา เรียก กะโนนก้น ปะท้ายก้น ป้านท้ายก้น ก็ว่า. -
กะไน่
แปลว่า : ชื่อสัตว์สี่เท้าชนิดหนึ่ง ตัวเล็กชอบไต่ไม้คล้ายกระแต ขนแก้มสีแดงอ่อน เรียก กะไน่. -
กะบงตา
แปลว่า : กระบอกตา หลุมตาหรือขุมตา เรียก กะบงตา กระโบงตา ก็ว่า อย่างว่า แนใส่ก้นไปถืกกะบงตา นกก็เผิมเหวิมผามหวามตกอยู่เทิงปลายไม้ ตกถืกน้ำดังป๊กตกถืกบกดังท่วน ตกถืกป่าหญ้าป้องดังก้องทั่วเมือง คำเคืองเท้าจักรวาลทังสี่ คำหมู่นี้จาแท้บ่มี (เสียว). -
กะบด
แปลว่า : ความคด, ความไม่ซื่อตรง คดต่อพี่น้องเรียก กะบดพี่กะน้อง คดต่อบ้านเมือง เรียก กะบดบ้านกะบดเมือง คดต่อประเทศชาติเรียก กะบดประเทศชาติ. -
กะบอง
แปลว่า : กะไต้ ชื่อเครื่องตามไฟชนิดหนึ่ง เรียก กะบอง กะไต้ ไต้ ก็ว่า ชนิดที่ทำด้วยไม้ผุหรือขอนดอกคลุกด้วยน้ำมันยาง เรียก กะบองขี้ยาง กะบองขี้กะโตด ก็ว่า ชนิดที่ทำด้วยชันหรือขี้ชีเรียก กะบองขี้ชี ชนิดที่ทำด้วยยางพลวงที่ตกลงมากับขุยไม้พลาง เรียก กะบองขี้ตก -
กะบอง
แปลว่า : ไม้ขนาดยาวชนิดหนึ่ง สำหรับใช้สู้รบตบตี เรียก ไม้กะบอง ตะบอง ตะพด ตะป๊ด ก็ว่า อย่างว่า มันก็เต้นไต่ก้อนผาล้านลากกะบอง (สังข์). -
กะบ่องกะแบ่ง
แปลว่า : ผ้าที่ขาดเป็นรูเล็กน้อยนับรูไม่ได้ เรียก ฮูกะบ่องกะแบ่ง จ่องป่องแจ่งแป่ง ก็ว่า. -
กะบะ
แปลว่า : ภาชนะไม้ก้นแบน มีขอบ ใช้เหมือนถาด อีกอย่างหนึ่ง ภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่ ใช้รองรับเกลือที่ตักขึ้นจากกระทะ. -
กะบักกะบวน
แปลว่า : สมควร, เอาใจใส่ คนที่ทำอะไรตั้งใจทำเหมาะสมกับภาวะของตนเรียก เฮ็ดเป็นกะบักกะบวน. -
กะบัง
แปลว่า : หมวกแก๊ปที่มีแงบบังอยู่ข้างหลังเรียก หมวกกะบัง หมวกแก๊ป หมวกแงบ ก็ว่า.