ภาษาอีสานหมวด "ซ" 191 - 200 จาก 497
-
ซ้าย
แปลว่า : แตก แยก ทะลุ อย่างว่า โยธาไหลดั่งดินดาซ้าย (กา) ระงมงันคือคู่ดินดาซ้าย (สังข์). -
ซ้าย
แปลว่า : ไกว แกว่ง อย่างว่า เฮือนมันมีสี่เสาย่องแย่ง หมาขึ้นแกว่งหางเหล้นก็ไกว (เวส). -
ซ้ายล้าย
แปลว่า : ต้นไม้ที่ขึ้นสูงเรียงรายเป็นแถวเป็นแนวกัน เรียก เลียนซ้ายล้าย. -
ซ้ายสวย
แปลว่า : มุมฉาก ทแยง การปลูกเรือนต้องวัดให้ได้มุมฉากเสมอกัน ไม่เอียงซ้ายขวา เรียก ได้ซ้ายสวย. -
ซาว
แปลว่า : จำนวนยี่สิบเรียก ซาว อย่างว่า ได้เมียสาวปานได้งัวซาวแม่ ได้เมียแก่ปานได้แม่ซาวคน (ภาษิต) ลางเฮ่งถิ้มผิดชั่วซาววา เป็นคนสะเทินห่างการไกลชู้ ลางคนถิ้มแควนดายดูยาก เที้ยนไก่ผู้ขันชั้นซู่ตัว (ฮุ่ง). -
ซาว
แปลว่า : คว้าจับ คว้าจับเรียก ซาว อย่างว่า มือซาวใกล้ไปมาโลมลูบ (ผาแดง) นางบ่รอนำท้าวมือซาวเอิ้นใส่ (โสวัจ). -
ซ่าว
แปลว่า : บุกเบิก เริ่มขุดก่นถากถาง เรียก ซ่าว สำหรับทำไร่เรียก ซาวไฮ่ สำหรับทำนาเรียก ซ่าวนา สำหรับทำสวนเรียก ซ่าวสวน ยิงนกหนูโดยไม่มีจุดหมายเรียก ยิ่งซ่าว. -
ซาวสอง
แปลว่า : ยี่สิบสองเรียก ซาวสอง อย่างว่า ขันแขตั้งซาวสองเฮียงราช ขันแขกตั้งพลูสร้อยใส่สลา (ฮุ่ง). -
ซำ
แปลว่า : น้ำซับ น้ำที่ไหลออกมาไม่ขาด ไม่ว่าฤดูแล้งหรือฤดูฝน แต่ไม่ไหลออกมามาก เพียงแต่ซับหรือซึมอยู่ในดิน เรียก น้ำซำ. -
ซำ
แปลว่า : วิ่งเหยาะๆ วิ่งเรียบ ม้าที่วิ่งเรียบ วิ่งเก็บ เรียก ม้าแล่นซำ อย่างว่า เลยลวาดซำลวาเท้าเถิงเวียงเซาจอด (ฮุ่ง) ขาก็ซำลวาผ้ายเฮวถองเถิงราช วะหว่างไว้ปุนถ้าแขกเมือง (ฮุ่ง).