ภาษาอีสานหมวด "ด" 51 - 60 จาก 448
-
ดวงพร
แปลว่า : คำสั่ง พรที่ให้ไป อย่างว่า อวนจ่งนำดวงพรพาดผมสองใช้ เอาขาเข้าทูลเทียนเทวราช เมื่อนั้นจันทร์จื่อถ้อยเถิงใช้กล่าวกลอน (สังข์). -
ดวด
แปลว่า : ส่วนของเสาระหว่างขื่อถึงหลังคาเรียก ดวด คือเสาสูง เรียกหินเป็นแท่งสูง เรียก หินดวด. -
ดวน
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ขนาดกลางชนิดหนึ่ง ดอกเป็นกลีบหนาและสั้น มีสีขาวกลิ่นหอม เรียก ดอกดวน ลำดวน ดำดวน ก็ว่า อย่างว่า ดำดวนดั้วดวงหอมล้นที่ ยามเมื่อลมแกว่งเปื้องไกวค้อมกลิ่นหอม (ฮุ่ง) มีทั้งดำดวนดั้วดวงหอมไขกาบ ขิกสะเดือช้อนซอนพั้วกอกเกียง (สังข์). -
ดวน
แปลว่า : เซซวน เดินหัวคะมำ เรียก ย่างหัวดวน. -
ด่วน
แปลว่า : รีบ เร็ว เร่ง เดินเร็ว เรียก ด่วน อย่างว่า องค์กาตริย์น้อยลีลาแล้วพรากเดินด่วนเช้าคนิงฮ้อนฮ่อการ (สังข์). -
ด้วน
แปลว่า : กุด ขาด สั้น ตาลปลายกุดเรียก ตาลปลายด้วน อย่างว่า เฮียมนี้เป็นดังตาลปลายด้วนโกนโกอยู่กลางท่ง ฮากบ่เหลือเครือบ่เกี้ยวโทนโท้อยู่แต่ลำ คันเครือขิกบ่มาเกี้ยวใบ เครือหวายบ่มาเกี้ยวก้าน ตาลต้นส่วนอยู่พลอย (ผญา). -
ด้วมด้วม
แปลว่า : ต้วมเตี้ยม อาการที่เต่าคลานไปช้าๆ เรียก คลานด้วมด้วม. -
ดอ
แปลว่า : ข้าวที่แก่เร็ว เรียก เข้าดอ ถั่วที่ออกผลเร็ว เรียก ถั่วดอ ชายที่ยังเด็กแต่งตัวเหมือนชายหนุ่ม เรียก บ่าวดอ. -
ด่อ
แปลว่า : โผล่ออก ยื่นออก สิ่งที่ยื่นออกมาถ้าเป็นของเล้กเรียก ด่อ ก่อด่อ จ่อด่อ ก็ว่า. -
ดอก
แปลว่า : สิ่งที่ผลิออกจากต้นหรือกิ่งเรียก ดอก เช่น ดอกมี้ ดอกม่วง ดอกจำปา อย่างว่า ดอกเกตแก้วก้านก่องชะเลเต กกหนึ่งเซ กกหนึ่งซ้ายเมี้ยนไว้ให้อ้ายสามปีปลายชิได้บ่ (ผญา).