ภาษาอีสานหมวด "น" 71 - 80 จาก 476
-
นฮก
แปลว่า : นรก สถานเป็นที่ลงโทษคนทำความผิดเมื่อตายไปแล้ว เรียก นฮก คนบาปชอบทำความชั่ว คนบุญชอบทำความดี อย่างว่า ทางไปสวรรค์มันฮก ทางไปนฮกมันแปน (ภาษิต). -
นักการ
แปลว่า : หัวหน้างานหรือคนชอบทำการเรียก นักการ อย่างว่า ม้าแอบคุ้นคอสอดสะเนียนทอง นายนักการเขาแต่งดีดาเมี้ยน ปะคือคำตั้งเหนือหัวหอนนาค นางนั่งป้องยังหุ้มเครื่องคำ (สังข์). -
นักขัตฤกษ์
แปลว่า : งานรื่นเริงตามฤดูกาล, ดาวฤกษ์ อย่างว่า นักขัตรืกถืกหน่วยชื่อว่า โรหิณี (บ.) นักขัตรืกฟ้ามัวเศร้าบ่ส่องแสง (สุด). -
นัครเอก
แปลว่า : พระราชินี หรืออัครมเหสี เรียก นัครเอก คือเป็นหนึ่งในพระนคร อย่างว่า คงครองแก้วเทวีนัครเอก (กา). -
นัด
แปลว่า : สับปะรด สับปะรด เรียก หมากนัด อย่างว่า ไก่อี่ลายไปตายอยู่ฮั้ว ถืกกลิ่นกลั้วเขาลักเอาหนี (ปริศนา). -
นัดดา
แปลว่า : หลานปู่ หลานตา อย่างว่า สูค่อยคืนคอบไท้หลานราชนัดดา ก่อนเถิ้น เขาก็ประนมมือเลยเลิกราสถานกว้าง คอนคอนข้วมนาหลวงแสนง่อน ช้างเร่งม้าไปพร้อมพ่องสวาน (ฮุ่ง). -
นัน
แปลว่า : เสียงดังอึกทึกครึกโครม เรียก เสียงนัน อย่างว่า ชะพาดพร้อมท้าวใหญ่เจืองหาญ ภูธรทวนพี่เฮียมเถิงถ้ำ ดีแก่สาวนันเข้าผาจวงพร้อมบ่าว ง้อมม่วนเข้าเทียมน้องบ่คลา (ฮุ่ง). -
นั่น
แปลว่า : สนั่น อึงมี่ เสียงดังสนั่นหวั่นไหวเรียก นั่น สนั่น ก็ว่า อย่างว่า ฟังยินฟ้าสนั่นน้าวเบยเบิกบูรพา พุ้นเยอ นับแต่วัณนุรารุณราชลงลาไท้ พระก็หอมพลผ้ายเวหาหลายหลั่น มโนนาถไท้ทวงฟั่นฝ่ายหลัง (สังข์). -
นั้น
แปลว่า : ใช้ประกอบนาม เช่น คนนั้น บ้านนั้น เมืองนั้น หรือข้อความที่กล่าวอ้างมาแล้ว เช่น เรื่องที่ได้พูดกันนั้น จดหมายฉบับนั้น เป็นต้น อย่างว่า ที่นั้นเป็นด่านด้าวสองขนาดยักษา ตัวจังไฮสี่ลำฤทธีกล้า เขาก็เทียวระวังล้อมแดนดงเดินฮอด เห็นอ่อนน้อยเนาค้างแค่ผา (สังข์). -
นัยเนตร
แปลว่า : ดวงตา เรียก นัยเนตร นัยน์ตา ก็ว่า อย่างว่า เมื่อนั้นพร่างพร่างน้ำชลเนตรนองไหล วัณนุราหลวงศรัทธาดอมน้อย ทังแสนท้าวทวายเทียนกำหว่าน ถวายท่านผู้เป็นเจ้าเทศน์ธรรม (สังข์) ท่อว่าทังเจ็ดน้อยคือตานัยเนตร ให้แม่ควักออกให้ถวาย ได้ดั่งรือ แม่เด (สังข์).