ภาษาอีสานหมวด "ป" 131 - 140 จาก 753
-
ประทาย
แปลว่า : เจดีย์ทราย การกวาดเอาทรายมากองไว้แล้วประดับด้วยธงทิวเรียก กองประทาย กองพระทาย ก็ว่า. -
ประทาย
แปลว่า : หินปูนสำหรับก่อเจดีย์หรือก่อพระพุทธรูป เรียก หินประทาย ดินประทาย ก็ว่า. -
ประทีป
แปลว่า : ตะเกียง โคม ไฟที่มีแสงสว่าง อย่างว่า ฮุ่งค่ำเช้าตามประทีปเทียนนบ พระหากมีคุณคามท่อดินแดนฟ้า ทังมวลไว้ถวายองค์อินทิราช ชื่อว่าแสนหมื่นตื้อตามใต้ส่งเถิง เจ้าเอย (สังข์). -
ประทุน
แปลว่า : หลังคาเกวียนหรือหลังคาเรือซึ่งมีรูปคร่อม เรียก ประทุนเกวียน ประทุนเรือ กระทุน ก็ว่า. -
ประเทศ
แปลว่า : บ้านเมือง แว่นแคว้น อย่างว่า เขาข่าวก้ำประเทศแห่งหิมวันต์ ก็มาชาวคาเขียวก่ายกะไดเมือฟ้า แห่งนั้นแดนคนแท้แดนผีเทียวท่อง กันดาย แดนย่าเย้อเทียวต้านต่อเถิง (สังข์). -
ประเทิง
แปลว่า : กำไรแขนเรียก ประเทิง ม้าว ก็เรียก อย่างว่า ยามเมื่อเฮียมฮักน้องล้นโลกอจินไตยปางนั้น ดวงมาลาบ่เหือดผมแซมเกล้า อันหนึ่งดวงประเทิงม้าวมณีแหวนไม้ปิ่น กับทังผืนแผ่นผ้าสะใบบ้างค่าคาม (สังข์). -
ประเพณี
แปลว่า : ขนบธรรมเนียม แบบแผน ระเบียบที่ถือปฏิบัติสืบกันมาช้านาน จารีตประเพณี ก็ว่า (ป.) อย่างว่า ประเพณีนั้นปัจฉิมวัยเวียนครอบเมื่อใด ลูกสืบท้าวแทนเชื้อชอบธรรม ท่อว่าลูกหน่อท้าวเทียมราชในหอ นั้นเด ควรทีภูมีมักปลูกแปลงองค์อ้าย ข้านี้เป็นเดียงชั้นชายลำลุนเพื่อน จริงแล้ว ก็ไม่เพิงพ่อเจ้าจอมซ้อยที่ประสงค์ (สังข์) -
ประภา
แปลว่า : แสง แสงสว่าง แสงไฟ (ป. ปภา). -
ประมาณ
แปลว่า : กะ กำหนด คะเน คาดหมาย (ป. ปมาณ) อย่างว่า กลายเขตกว้างนครใหญ่เป็งจาล คอยเห็นหาภูมิทองเทพสรวงเสมรกว้าง ผ่อดูมหาสถานท้าวกุมภัณฑ์เพียงเมฆ ยอดช่อฟ้าเฮืองสิ้วชั่วประมาณ (สังข์). -
ประมาท
แปลว่า : มัวเมา เลินเล่อ เผลอตัว ลืมสติ ดูหมิ่น อย่างว่า ฝูงนั้นฤทธิ์เดชฮ้ายฮ้อนยิ่งไฟกัลป์ ภูมียาประมาทเขาถือถ้าน อันว่าศรศิลป์แก้วทังพระขรรค์ของประเสริฐ เจ้าแม่เคียดตาดไว้ระวังหมั้นอย่าไล แท้เนอ (สังข์).