ภาษาอีสานหมวด "ม" 121 - 130 จาก 860
-
มหานิล
แปลว่า : ชื่อหินแก้วสีเขียวชนิดหนึ่ง อย่างว่า ว่าอยากผายพลล้อมมหานิลเฮียงพ่าง (สม). -
มหาพรหม
แปลว่า : ชื่อพรหมชั้นที่ ๓ ในรูปพรหม ๑๖ ชั้น อย่างว่า นัคเรศล้นลือโลกมหาพรหม ควรที่สามศรีประสงค์นั่งปองเป็นเข้า เมื่อนั้นศิลป์ชัยน้อยคนิงในแล้วเล่า พ่อพระเจ้าติ่วสร้อยประสงค์นั้นหากควร (สังข์). -
มหายุทธกรรม
แปลว่า : การรบใหญ่ อย่างว่า มหายุทธกรรมบั้นเล็วสรวงเศิกใหญ่ แล้วท่อนี้ถวายไท้พระยอดคุณ แท้แล้ว (สังข์). -
มหาราช
แปลว่า : ชื่อคำที่มหาชนถวายเกีรติแก่พระเจ้าแผ่นดิน ว่า มหาราช อย่างว่า แต่นั้นมหาราชเจ้าตนชื่อศิลป์ชัย เสวยเมืองเป็งจาลไพร่ไทยอย้อง สัพพะโพยภัยฮ้ายยอนตายหนีหลีก ก็บ่บังเบียดได้บุญเข้าเหลื่อมงำ (สังข์). -
มหาสมณ์
แปลว่า : พระสมณะผู้ใหญ่ อย่างว่า พอประมาณเมี้ยนมหาสมณ์ฉันโภช แล้วแต่งผ้าเดินดั้นดุ่งไป (สังข์) (ป.). -
มหาสมุทร
แปลว่า : ทะเลใหญ่ (ป.ส. มหาสมุทฺท) อย่างว่า คื่นคื่นก้องกงแม่มหาสมุทร สังข์อวายแปวไฟเป่าไปปุนฮ้อน เค็งเค็งเสื้อคืนคุงฮบฮ่อ ราชสีห์หื่นฮ้องธรังพื้นหวั่นไหว (สังข์). -
มหาหิงคุ์
แปลว่า : ยางไม้ชนิดหนึ่ง ใช้ทำยาได้มีกลิ่นร้อนฉุน หิงคุ ก็ว่า (ป.ส. หิงฺคุ). -
มหิงส์
แปลว่า : ควาย (ป. มหึส) อย่างว่า พิเศษท้าวม้วนสั่งสะเด็ดการ พอยามเสียงแขกลาลงห้อง มหิงสาพร้อมฝูงทานไปแจก เหล้าก่องล้วนนำเลี้ยงแขกเมือง (ฮุ่ง). -
มเหสี
แปลว่า : พระชายาพระเจ้าแผ่นดิน (ป.) อย่างว่า มเหสีแก้วจันทาเทียมราช งามยิ่งย้อยปุนปั้นแปกเขียน (สังข์) ยังมีมเหสีเจ้าพระยาเมืองกุศราช ขอลูกแก้วบุญกว้างเกิดดอม ว่านา ท่อว่าให้ผาบแพ้ธรเทพกันดาร ฮมฮมฝูงเทวากล้าวกลัวทังค้าย (สังข์). -
มโหราช
แปลว่า : เครื่องดนตรีประเภทมโหรี ขับกล่อมสัมผัสกับกาพย์กลอนที่แต่ง อย่างว่า มโหราชฮ้องนำไค้กล่อมระเม็ง (กาไก).