ภาษาอีสานหมวด "ห" 541 - 550 จาก 1363
-
หอน
แปลว่า : เห่า ร้อง หมาร้องเสียงยาว เรียก หมาหอน อย่างว่า ผ่อเห็นเดือนด่วนแจ้งพ้นพุ่งเขาเขียว พุ้นเยอ ฉายาเฮียงฮ่มดอยดาวซ้าย เหนหอนฮ้องแกวแกวกอรวีกพรายป่าเป้ายูงผู้ส่งเสียง (สังข์) จอมใจห้ามฝูงมารมายโทษ คือดั่งหมาเห่าห้อมหอนบ้าบ่ฟัง (สังข์). -
ห่อน
แปลว่า : ไม่ ใช่ที่ บ่ อย่างว่า ใผห่อนป้านแม่น้ำให้ขาดเขินวัง อันหนึ่งทินกรเฮืองเฮื่อแสงใสแจ้ง ใผปองได้ดูฮุนฮอยยาก ง้อมกล่าวเกลี้ยงกลอนช้อยชอบธรรม (ฮุ่ง) กูก็อธิษฐานแล้วทานตนตามช่าง มึงถ้อน เทื่อนี้กรรมฮอดแล้วรือห้ามห่อนเป็น (สังข์). -
หอบ
แปลว่า : เอาแขนทั้ง ๒ ข้างรวบสิ่งของไป เช่น หอบเข้าหอบของ หอบลูกหอบเต้า หอบฟืน หอบผัก อย่างว่า กับทังวิไชยยักษ์ท้าวอนุชาน้องนาถ มันหอบได้ดอยถิ้มใส่พระองค์ (สังข์) เลยลวดฮอมผืนผ้ามีพันคุบเครื่อง ท้าวหอบอุ้มเอาให้ฮุ่งสาว (ฮุ่ง). -
หอม
แปลว่า : ของหอม ดอกไม้ผลไม้หรือสิ่งที่มีกลิ่นหอม เรียก ของหอม อย่างว่า สะไย่พร้อมพลนอบมัสการ มาลาเลียนทอดทูลจอมเจ้า ฮองฮองหน้าฝูงศรีสาวถ่าว ประดับดอกไม้กวมเกล้าหื่นหอม (สังข์) แม้นว่าเดียรฉานเชื้อภาษาโฉมต่างก็ดี คันว่าได้เกลือกกลั้วกันนั้นหากหอม แม่แล้ว (สังข์). -
หอม
แปลว่า : เป็นหัวหน้า นำพา เป็นหัวหน้าพามา เรียก หอม รวมไพร่พล เรียก หอมพล เมตตาปรานี เรียก หอม ทะนุถนอม เรียก หอม คุ้มครอง เรียก หอม อย่างว่า เจ้าว่าให้แต่งเต้าเถิงแม่นางจอม ขวัญอย่าออนค่อยคงเถิงท้าว บัดนี้ตูก็หอมเมืองไว้ถือนาถ้าแม่ พุ้นดาย ยังไป่มีผู้สร้างเฮือนย้าวอยู่ปุน (ฮุ่ง). -
ห้อม
แปลว่า : ชื่องูชนิดหนึ่ง มีพิษร้ายแรง เรียก งูเห่าห้อม อย่างว่า ชาติที่งูเห่าห้อมโตใหญ่สาระพิษ (ป.). -
ห้อย
แปลว่า : แขวนติดอยู่ ติดตาม อย่างว่า เทื่อนี้เสียยศแท้ทังสินศักดิ์ดื่ม แลนอ เป็นเพื่อบาปก่อกุ้มกรรมห้อยห่างบุญ แท้แล้ว (สังข์) แม้นว่าเถิงยศได้กะกุลนามในราชก็ดีถ้อน กูบ่มีขึ้นห้อยหาพร้อมเพิ่งความ แลเด (สังข์). -
หั้ง
แปลว่า : ถ้า ผิ หาก หากเป็นหั้ง อย่างว่า กูหั้งว่าหละ กูบอกมันแล้วมันหั้งบ่ฟังความกู (บ.). -
หัดแข้ว
แปลว่า : ระคายฟันเวลาเคี้ยวอาหารที่มีกรวดหรือทรายเป็นต้น เรียก หัดแข้ว อย่างว่า ตั้งหากกินหัดแข้วจำเป็นปางยาก (เวส). -
หัตถกรรม
แปลว่า : การทำในโรงงานอุตสาหกรรม.