ภาษาอีสานหมวด "ห" 661 - 670 จาก 1363
-
เหง
แปลว่า : ข่มเหง กดขี่ รังแก อย่างว่า ให้ผาบแพ้ธรเทพกันดาร เจ็บเพื่อมารมาเหงข่มเอาพระองค์น้อง เฮาก็หวังกัดก้ำหนมันมีหย่อน ก็บ่แล้วประโยชน์ย้อนยังเกี้ยวกีดทวง แท้แล้ว (สังข์) ทับเรียก เห็ง อย่างว่า เสียงยิ่งเพี้ยงฟ้าลั่นลงเห็ง (สังข์). -
เหงา
แปลว่า : เปลี่ยวใจ เปล่าเปลี่ยว ไม่คึกคัก อย่างว่า กลอยกลมเกี้ยวมือไลช้อนไหล่ คือดั่งสองกล่อมชู้ชมเหง้าส่วงเหงา (สังข์) ไกวแขนขึ้นมโนพรเจียระจาก นางอยู่หม้อมคนิงน้องหง่วมเหงา (ฮุ่ง). -
เหง้า
แปลว่า : โคนของต้นไม้ กก ราก เรียก เหง้าไม้. -
เหง้า
แปลว่า : ต้นตระกูล ผู้เป็นต้นตระกูลเรียก เหง้า อย่างว่า ฝูงนี้เชื้อลูกท้าวแนวเหง้ากิ่งสกุล (กา) พระก็สุขอยู่สร้างเสวยราชเฮืองฮม แพงจอมศรีซู่นางปานแก้ว แม้นว่าเทวีเหง้าจันทานางเอกก็ดี พระก็ฮักยิ่งเพี้ยงแพงไว้เกิ่งเมือง (สังข์). -
เหง้า
แปลว่า : คนที่รักใคร่ชอบใจเรียก เหง้า อย่างว่า สองกล่อมชู้ชมเหง้าส่วงเหงา (สังข์). -
เห็จ
แปลว่า : เหาะ ไปในอากาศ. -
เห็ด
แปลว่า : พืชจำพวกหนึ่ง มักเกิดตามดินและตามต้นไม้ เกิดตามขอนไม้ผุเรียก เห้ดกระด้าง เกิดตามขอนไม้แก่นเรียก เห้ดหูหนู เกิดตามตอเรียก เห็ดตอ เช่น เห็ดตอไผ่ เห็ดตอกล้วย เกิดตามดินเรียก เห็ดระโงก เห็ดปลวก เห็ดถ่าน เห็ดเผิ้ง เห็ดไค เป็นต้น. -
เหตุ
แปลว่า : เรื่อง เค้ามูล เหตุผล สิ่งหรือเรื่องที่ทำให้เกิดผล อย่างว่า เหตุส่ำนี้บ่มียากความคึด ข้าจักปองอาสาซู่พระองค์ยาฮ้อน เมื่อนั้นหกสาวพร้อมคำเดียวดาเคียด มึงแม่คึดอย่าแคล้วคุณข้อยชิตอบนาง แม่เอย (สังข์). -
เหน
แปลว่า : อีเหน ชื่อสัตว์สี่เท้าจำพวกหนึ่ง มีหลายชนิด คือ เหนเครือเขา เหนดาง เหนดั้น เหนแผง เหนหมี เหนโยน เหนอ้ม เหนเสือแมว สำหรับเหนเสือแมวมีรูปร่างคล้ายแมว พื้นตัวสีเทา มีลายเหมือนแมว ชอบกินปลาเป็ดและไก่เป็นอาหาร. -
เห็น
แปลว่า : อาการของตาที่ประสบรูป ปรากฏแก่ตา ปรากฏแก่ใจ คิดรู้ อย่างว่า เห็นว่าเปอเคอตั้งกลางพาอย่าฟ้าวอยาก ย้านมันเป็นต่อนง้วนกินแล้วชิบ่ยืน (ย่า) เห็นว่ายาวเฮือกเฮื้อยอย่าฟ้าวว่าปาไหล ลางเทื่อเป็นแนวงูชิตอดตายบ่ทันฮู้ (ย่า) เห็นว่าเบเบฮ้องงัวเฮาอย่าฟ้าวว่า ลางเทื่อเป็นชาติเชื้อเสือฮ้ายชิคาบคอ (ย่า).