ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 2201 - 2210 จาก 2286

คำว่า เพิ่น
ผัวเพิ่นพาเป็น แปลว่า ผัวเขาพาเป็น
คำว่า ย่าน
ข่อยบ่ได้ย้านเด้อซ่ำเจ้า แปลว่า ฉันไม่กลัวหรอกแค่คุณ
คำว่า ย่าน
เป็นตาย้านแท้ แปลว่า น่ากลัวจริงๆ
คำว่า สายแนน
“สุดสะแนน” มาจาก “สุดสายแนน” หมายถึง ไม่มีวาสนาที่จะได้รักหรือเกี่ยวข้องกัน เพราะสายแนน หรือสายที่พญาแถนบนท้องฟ้าจับให้ใครคู่กับใครมันยาวขึ้นไปเทียบอีกฝ่ายไม่ถึง แต่ว่าบางทีมันอาจจะหมายถึงเสียงหรือจังหวะสิ้นสุดของลูกสะแนนของแคน ก็ได้ (ลมแล้งเริงระบำ หน้า 30) แนน หมายถึงขวัญได้ไหม?
คำว่า สายแนน
แต่เมื่อได้อ่านคำอธิบายของ จตุพร แพงทองดี ในงานประพันธ์เชิงมานุษยวิทยา แล้วเห็นว่าขยายให้ง่ายขึ้นดังนี้ สายแนนนั้นคือกก (ต้น) ซึ่งอยู่บนฟ้าที่แถนมัดไว้เป็นคู่ๆ ว่าให้ใครคู่กับใคร เหมือนในหมอลำเรื่องขูลู นางอั้ว ที่หมอเสี่ยงทายลองเสี่ยงดูสายแนนของท้าวขูลู กับนางอั้ว แล้วพบว่าต้นติดกันแต่ส่วนปลายแยกออก ซึ่งหมายความถึงการพลัดพราก สองคนนั้นจึงต้องตายจากกันในที่สุด (โสกไผ่ใบข้าว หน้า 261)
คำว่า สายแนน
มหาปรีชา พิณทอง ปราชญ์อีสาน อธิบายไว้ในสารานุกรมภาษาอีสาน-ไทย-อังกฤษ (พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2532 หน้า 451) ว่า . . . แนน น. คู่ครอง อย่างว่า อันที่แนนปุนป้อง บูฮาน นำน้าวจ่อง (กา) ฮู้ว่าแนนนำเกี้ยวกันลงมาเกิดนั้นรือ (สังข์) ดูแนนน้องยังสมสวรรค์มิ่ง แนนเพื่อนบ้างหลายแท้โทษมี (ฮุ่ง). Spouse
คำว่า สายแนน
“สายแนน” ภาษาในวรรณคดีจากตำนานรัก ขูลูนางอั้ว ในตอนที่ว่า.. “เมื่อจนหนทางมารดาท้าวขูลูจึงอ้อนวอนขอให้ทำพิธีเสี่ยงสายแนน (แนน หมายถึงรกห่อหุ้มทารกแรกเกิด) ว่าเป็นเนื้อคู่กันหรือไม่ ผลการเสี่ยงทายว่า สายแนนของทั้งสองคนนั้นเกี่ยวพันกันดีอยู่ในตอนต้น แต่ตอนปลายยอดด้วนและแยกออกจากกัน ซึ่งแสดงว่าเป็นเนื้อคู่กันแต่จะอยู่กันไม่ยืดยาว ต้องพลัดพรากจากกันในที่สุด โดยบอกว่าทั้งสองต้องตายจากกัน ฝ่ายท้าวขูลูจึงจำใจยกทัพกลับเมือง”
คำว่า สายแนน
คั้นแม้นสายแนนซักมักกันคือซิได้หน่อนางหน่อ แปลว่า ถ้าสายใยแต่ปางก่อนผูกพันธ์เรารักกันก็คงจะได้กันล่ะน้องเอย
คำว่า สายแนน
เราสองคนนี้เป็นสายหนิ่งสายแนนกันมาแต่ชาติปางก่อนเด้อ แปลว่า เราทั้งสองคนเป็นเนื้อคู่ดั่งบุพเพสันนิวาสมาตั้งแต่ชาติปางก่อน เด้อ
คำว่า บุญผลา
เป็นย้อนบุญผลานี่บ้อ เฮาเลยได้มาพบพ้อ