ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 771 - 780 จาก 2286

ยามไปใส่เบ็ด ให้ยางนำคันแท อย่าไปบู๋ป่าข้าวคะเจ้า แปลว่า เวลาไปใส่เบ็ดให้เดินตามคูนา อย่าเดินในป่าข้าว

ถ่าอ้ายอยู่นี่เด้อนางเด้อ อ้ายไปซ้อขอวคาวเดียว
แปลว่า
รอพี่อยู่ที่นี่นะ พี่ไปซื้อของแป็บหนึง(สักครู่)

ต้นบักสีดาอยู่สวนดกบักคัก หมายความว่า ต้นฝรั่งที่อยู่ในสวนออกลูกดกมาก

เช่น ต้นไม้ใหญ่หงำนา หมายความว่า ต้นไม้ใหญ่ในนาบดบังแสดงแดดไม่ส่องลงถึงข้าวในนา

เช่น บ่อยากอยู่ใกล้ ย่านมันหงำ หมายความว่า ไม่อยากเดินไปกับเพื่อน เพราะกลัวว่าความหล่อของเพื่อนจะบดบังความหล่อของตัวเอง

เตี้ยม่อต้อคือบักขามข้อเดียว หมายความว่า คนที่มีรูปร่างเตี้ยเหมือนมะขามข้อเดียว

กระบมใช้สำหรับส่ายข้าวเหนียว หมายความว่า กระบมช้สำหรับคนข้าวเหนียวนึ่งเพื่อให้ไอน้ำและความร้อนออกจากข้าวก่อนนำไปใส่กระติบข้าว

กระจอนจูม (รูปกลม ดอกตูม) และ กระจอนยอย (เป็นสร้อยระย้า)

เครื่องประดับข้อมือ เรียก กล้องแขน ลักษณะและวัตถุที่ใช้ทำเช่นเดียวกับ กล้องขา

เอาแมงจินูนคั่วมากินแน หมายความว่า เอาแมลงนูนคั่วมากินหน่อย

ในภาพเป็นแมงจินูนเขียว

ควย ถ้าเป็นคำนาม จะหมายถึง ควาย หรือ กระบือ 

แต่ในที่นี้ ควย หมายถึง โยก โยกเยก โคลงเคลง
เช่น

-แข่วควย หมายถึง ฟันโยก
-ลมพัดแฮงจนเสาเฮียนควย หมายถึง ลมพัดแรงจนทำให้เสาบ้านโยก
-หัวควย หมายถึง หัวโยกหัวคลอน

ตัวอย่างประโยค

-บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปต่อยบักขามแป แต่ต้นบักขามแปมันสูงใช่ไม่คันก๋อต่อยบ่เถิง กะเลยพากันหาเกินไปก่ายขึ้น น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ขึ้น แต่อ้ายหน่อเลาย่านตก กะเลยบอกน้องกระแตจับเกินให่แน่นๆอย่าสะให่มัน "ควย" เด้อ เดี๋ยวอ้ายสิตก พะนะ

แปลว่า

-บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเก็บมะขามเทศ แต่ต้นมะขามเทศมันสูง ใช้ไม้ตะขอสอยไม่ถึง ก็เลยพากันหาไม้มาทำเป็นบันไดพาดปีนขึ้น ให้น้องกระแตเป็นคนจับ อ้ายหน่อเป็นผู้ปีน แต่อ้ายหน่อแกกลัวตก ก็เลยบอกน้องกระแตให้จับกระไดให้แน่นๆอย่าให้มัน "โยก" นะ เดี๋ยวอ้ายหน่อจะตก พะนะ

หรือ -อ้ายซาญพาน้องตั๊กไปขี่รถสักกะยานเล่น อ้ายชาญเป็นคนถีบให่น้องตั๊กซ่อน สองคนมีแต่คนใหญ่ๆหนักหลายจนล่อสักกะยานลูกปืนแตก ล้อ "ควย" ก๊อกแล่ก ก๊อกแล่ก ไป

หมายถึง

-พี่ชาญพาน้องตั๊กไปขี่จักรยานเล่น พี่ชาญเป็นคนถีบให้น้องตั๊กเป็นคนซ้อนท้าย ทั้งสองคนมีแต่คนตัวใหญ่ๆน้ำหนักมากจนล้อจักรยานรับน้ำหนักไม่ไหวจนลูกปืนล้อแตก จนล้อ "โคลงเคลง" ไปมา