ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 781 - 790 จาก 2286

กระพ้อม หมายถึง อุปกรณ์ที่มีไว้สำหรับเก็บข้าวเปลือกที่ฟัดออกมาแล้วมาเก็บไว้เพื่อไว้ขาย หรืไว้เพาะปลูกอีกคาว กระพ้อมถือว่าเป็นอุปกรณ์ที่หายากมากในสมัยนี้ เพราะปัจจุบันเมื่อเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จก็จะนำไปขายให้กับโรงสีเลย กระพ้อมนั้นจะมีขนาดเล็กกว่ายุ้ง ทำจากไม้เนื้ออ่อน หรือ ไม้ไผ่ ในการสานให้เป็นวงสูงมีขนาดพอเหมาะเพื่อไว้เก็บข้าว สมัยก่อนใช้กระพ้อมไว้เก็บข้าวแทนการมียุ้งเพราะยุ้งต้องสร้างและ เปลืองพื้นที่มากจึงใช้กระพ้อมแทน แต่ในปัจจุบันเราไม่ค่อยสามารถพบเห็นกันได้บ่อยหรือบางคนอาจไม่เคยพบเห็นเลย

ข่อยแข่วเจิง หมายความว่า ผมเป็นคนฟันเหยิน

ผู้สาวบ่มัก ย้อนว่าอ้ายแข่วเจิง อ้ายมันผู้ฮ้าย หมายความว่า สาว ๆ ไม่ชอบ เพราะว่าพี่ฟันเหยิน พี่มันขี้เหร่

แม่สิไปเอาบุญแอว หมายความว่า แม่จะไปร่วมแสดงความยินดีในงานแต่งงาน

เดือนหน้าบ้านเฮาสิมีบุญแอวเด้อ หมายความว่า เดือนหน้าหมู่บ้านเราจะมีการจัดงานแต่งงาน (เสียงประกาศจากผู้ใหญ่บ้าน)

เช่น คิดพ้อสมัยแต่กี้เนาะ เฮาเคยแล่นเล่นนำกัน

แปลว่า คิดถึงสมัยก่อนนะ เราเคยวิ่งเล่นด้วยกัน เป็นต้น

ป่นปลา หมายความว่า น้ำพริกที่ทำมาจากปลาทู, ปลาช่อน, ปลาหมอ เป็นต้น

ป่นเห็น หมายความว่า น้ำพริกทีทำมาจากเห็ด

เจ้าบ่สำบายเบาะ ผิสบเจ้าคือแหล่ๆ  แปลว่า คุณไม่สบายหรอ ทำไมริมฝีปากดูคล้ำๆ

หลังคาซอด  แปลว่า หลังคารั่ว หรือ หลังคาทะลุ

เช่น เขาซากันว่าเจ้ามีพุสาวใหม่ แม่นยุเบาะ

แปลว่า มีคนเขาลือว่าคุณมีแฟนใหม่ จริงหรือไม่

เป็นต้น

เช่น เจ้าอย่าขี้ถี่หลาย 

แปลว่า อย่าขี้เหนียวมาก

คำว่าท้าว ใช้นำหน้า เหมือนกับคำว่านายในภาษาไทย เช่น

ท้าวผาแดง , ท้าวพังคี เป็นต้น