ภาษาอีสานมาใหม่ 12751 - 12760 จาก 17431
-
ดา
แปลว่า : เอียง ต่ำ ตะวันต่ำลงเรียก ดาคล้อย อย่างว่า ผ่อเห็นฮวานฮวานวันส่องดอยดาคล้อย ภูมีท้าวทังนางเมื่อที่ค้อนฮ่ำไค้กลองฆ้องคาดยาม (สังข์). -
ดา
แปลว่า : สั่งความเรียก ดาความ อย่างว่า ดาความให้ขุนในนรโชค มันขี่ม้าอานแล้วล่วงภู (สังข์). -
ดา
แปลว่า : หลั่งไหลขึ้น เรียก ดาขึ้น อย่างว่า โยธาลึบหลั่งดอยกาขึ้น พะนังเนืองเยี้ยมยังพะแนงง้าวง่า ช้างแกว่งก้องกะดิงห้าวไฮ่เสียง (สังข์). -
ดา
แปลว่า : เคารพกราบไหว้ เรียก ดาขาบ อย่างว่า เป็นแต่เดโชกล้าแข็งใดดาขาบ (กา). -
ดา
แปลว่า : สะเทือนเรียก ดากระเดื่อง อย่างว่า ทมทมพื้นโดยดินดากระเดื่อง ฟ้าเง่าเต้าเทวะท้าวด่วนดอม (สังข์). -
ดั้วเดี้ย
แปลว่า : เคลื่อนไปมาทีละน้อย เช่น หนอนไต่ดั้วเดี้ย หรือลมพัดใบไม้อ่อนเคลื่อนไปมา. -
ดั้ว
แปลว่า : สูง งาม สง่า อวบ คนที่มีรูปร่างสูงโปร่งเรียก ดั้ว อย่างว่า สะพรั่งหน้าพระยาหลวงท้าวกว่า นางอู่แก้วคีงดั้วดั่งเขียน (ฮุ่ง) มวยผมที่ยาวฉลวยเรียก มวยดั้ว อย่างว่า เนื้อฮาบเกลี้ยงคันธชาติบัวบาน เกสีฉลวยลูบมันมวยดั้ว (สังข์). -
ดับ
แปลว่า : ตาย มอด สูญหาย ระงับ หมดสิ้น ตายเรียก ดับ อย่างว่า ผิว่ามาดับเมี้ยนมีจริงจมจาก ขอให้ของเสี่ยงข้าหายพร้อมซู่ประการ หั้นถ้อน (สังข์) ตะวันหรือเดือนลับ เรียก เดือนดับ อย่างว่า ออระชอนซ้ายเดือนดนดับถ่าย ตาเวาฮ่ำฮ้องไทท้วงเฮียกขวัญ (ฮุ่ง). -
ดั่นดั่น
แปลว่า : เสือกหา แส่หา อย่างว่า ประหลาดุกปิ้งเต็มพาบ่อยาก สังมาดั่นดั่นดิ้นกินเข้าบ่ายเกลือ (ผญา). -
ดั่นดั่น
แปลว่า : ดิ้นเร่าๆ เรียก ดั่นดั่นดิ้น ดั่นดั่นดิ้นดิ้นดั่น ก็ว่า อย่างว่า มันก้ดั่นดั่นดิ้นศรคลาดคาหนี ฟางตายหนีผ่อเห็นแปนข้าง มันก็เฮฮนฮ้องหานางนงถ่าว พี่บ่ให้ฮุ่งฮู้คำฮ้อนฮอดอวน พี่นา (สังข์).