ค้นหา "ตำ" 131 - 140 จาก 210
-
ไหว้วาน
แปลว่า : ขอร้องให้ช่วยงาน เรียก ไหว้วาน ประเพณีอีสาน เวลามีความจำเป็นจะไปไหว้วานญาติพี่น้องให้มาช่วยงาน เช่น ปลูกเฮือน ดำนา เกี่ยวข้าว ตีข้าว หาบข้าว ตำข้าว และช่วยในงานการกุศลต่างๆ โดยไม่มีค่าจ้างตอบแทน มีการเลี้ยงข้าวปลาอาหารตามธรรมเนียม. -
อบ
แปลว่า : อบ เอาของหอม เช่น ขมิ้น ว่าน แก่นจันทร์ แก่นคู้ รากตำยาน มารมเอาควัน เรียก อบ อย่างว่า มันก็อุปถากน้อยนานยิ่งวันคืน แสวงมาลาเลือกเอาอบเนื้อพอประมาณ แล้วนางทรงคัพวีกประสูติม้มท้องเป็นแก้วแก่นหญิง (สังข์). -
โอ่
แปลว่า : เป็นคำขึ้นต้นก่อนจะลำหรือเซิ้ง อย่างว่า โอ่เฮาโอ่พวกฟ้อนเฮาโอ่ มาฮอดนี้เถิงที่เฮือนใผ เฮือนผู้ใดหลังใหญ่อาดหลาด บ่ได้บาทหลานน้อยบ่หนี เจ้าผู้ทุกข์ทานมาอย่าหน เจ้าผู้จนทานมาอย่าขาด อย่าได้ขาดในเรื่องกินทาน ศิลแลทานแห่หลังบังหน้า พวกแม่ป้าเฮือนอื่นกะมี เป็นเศรษฐีบ่อยากทานพอเฟื้อง หรือชิเตื้องขึ้นฮอดสลึง ทานตำลึงให้เลาได้แปดบาท (กลอน). -
ออ
แปลว่า : รวมกันเป็นกลุ่ม เช่น ปลาออกันที่หน้าไซหรือหน้าต้อน เรียก ปลาออ ปลาทอ ก็ว่า อย่างว่า เห็นว่าปลาทอต้อนหมายชิตำปลาแดก บาดห่าต้อนเจ้าหลูคูเจ้าฮ้งชิพายข้องปึ่งดัง (กลอน). -
อีเลิ้ง
แปลว่า : เรียกถ้วยขนาดใหญ่ว่า ถ้วยอีเลิ้ง ครกตำป่นตำแจ่วขนาดใหญ่ เรียก ปาละมี อีเลิ้ง อย่างว่า ไทตีหม้อตีคอมันก่อน ตีถ้วยอีเลิ้งตีก้นก่อนใบ (บ.). -
ไอยรา
แปลว่า : 1.) ช้าง อย่างว่า ประดับหยวกเข้าขันต่อเต็งชน เฮาจักชนไอยราต่อมือมันเจ้า ถืนถืนเข้าตำชนทุกแห่ง ม้ามากล้นลีล้าวพุ่งแหลม (ฮุ่ง). 2.) แผ่นดิน อย่างว่า ท้าวส่งเปลื้องฟ้าท่าวไอยรา (กา) ปืนแผดเพี้ยงสะเทือนทุ่มไอยรา มารฟางฟุบเลือดโทมทังค้าย นับแต่ตัวเดียวเถ้าตายคืนพลแผ่ มานั้น แสนโกฏิตั้งเป็นด้วยเดชมัน แท้แล้ว (สังข์). -
ฮ้ง
แปลว่า : อาการช้ำของโป้มือ (หัวแม่มือ) เกิดจากดำนาแก่น เรียก มือฮ้ง หรืออาการที่น้ำไหลลอดคันนา เรียก คูฮ้ง อย่างว่า เห็นว่าปลาทอต้อนหมายชิตำปลาแดก บาดห่าต้อนเจ้าหลูคูเจ้าฮ้งชิพายข้องปื่งดัง (กลอน). -
ฮนฮวาย
แปลว่า : กระเสือกกระสน ทุรนทุราย อย่างว่า ฮนฮวยย้านบาคราญเปื้องแกว่ง ทวนหอดง้าวตำต้องหมู่มาร (กา). -
ฮาง
แปลว่า : ข้าวที่เกี่ยวขณะยังไม่แก่เต็มที่เอามาคั่วให้สุก ตำแล้วจึงเอาไปนึ่ง เรียก เข้าฮาง. -
ฮาง
แปลว่า : ชื่อเงินตราสมัยโบราณทำด้วยแร่เงินแท้ น้ำหนัก ๖ ตำลึงกับ ๖ สลึง มีรูปอักษรจีน ๒ ตัว คล้ายรางหมู เรียก เงินฮาง.