ภาษาอีสานหมวด "ก" 1471 - 1480 จาก 1872
-
แกว
แปลว่า : ชื่อมันชนิดหนึ่ง กินได้ มีสองชนิด คือ มันแกวธรรมดา และมันแกวสะเพา อย่างว่า พี่นี้ชกงกบ่ถืกตาหมากสีดาบ่ถืกแข้ว หัวมันแก้วบ่ถืกปั้นเข้าใหญ่ (กลอน). -
แกว
แปลว่า : ชื่อชนชาติอินโดจีนพวกหนึ่งที่มีเชื้อชาติแกว (ญวณ) เรียก แกว อย่างว่า ใจประสงค์แล้วเมืองแกวกะดั้นฮอด ใจประสงค์ยอดแก้วในถ่ำกะก่นหา (กลอน) บัดนี้แกวกะมวลพลข้วมกลายแดนภูทุ่มเฮาแล้ว (ฮุ่ง). -
แกว
แปลว่า : เกลียว เชือกที่ฟั่นเป็นเกลียวเรียก แกว ใช้เชือกฟั่นเรียก แกวเชือก ใช้ไหมฟั่นเรียก แกวไหม ใช้ด้ายฟั่นเรียก แกวฝ้าย อย่างว่า คือดั่งไหมแกวเดียวกล่อมกันพันเข้า (ขุนทึง). -
แก่ว
แปลว่า : เขต, แดน, ถิ่น, สถานที่ ที่อยู่ ของใครก็ของมัน ใครอยู่ที่ไหนที่นั้นก็เป็นแก่วของคนนั้น อย่างว่า ชิไปหยุดอยู่ยั้งบ้านเพิ่นกินหยังขงเมืองเฮา แก่วกินกะยังกว้าง (กลอน) ประดับปล่อยป้อมนครกว้างแก่วไกล (โสวัตร) ผ่อเห็นดงแดนขวางแก่วภูมิภายด้าว (หน้าผาก). -
แกว่ง
แปลว่า : ไกวไปมาเรียก แกว่ง อย่างว่า บาคราญท้าวไกวตามฟันล่าว แสงดาบต้องมารฮ้ายพ่ายพัง (กา) ฟังยินลมล่วงค้อมไกวกิ่งสาขา พุ้นเยอกาเวาวอนส่งเสียงสูรก้อง เวรังฮ้ายฮมสมใสกล่าว เพราะเพื่อมันถ่อยถิ้มใสแก้วเกี่ยวมโน (สังข์). -
แกวด
แปลว่า : ตรา, ปัญญัติ, กำหนด การออกบทบัญญัติ เรียก แกวด อย่างว่า แกวดกดหมายฮู้ว่าดั่งนี้ (เวส) ใผบ่แกวดทำมิจฉาจาร บาปประมาณท่อภูเขากล้า (กาพย์ปู). -
แกว่น
แปลว่า : ใกล้ชิด, สนิทสนม คนใกล้ชิดสนิทสนมกัน เรียก แกว่น อย่างว่า ฝูงแกว่นใกล้เฮียกฮ่ำโฮมขวัญ เซ็นเซ็นชลธาไหลท่าวเททังเยื้อน แม้นหนึ่งคำเถิงไท้เทวีพลันฮอด หน้าบ่าเบื้อทังไห้หอดหิว (สังข์). -
แกว่น
แปลว่า : คุ้นเคย, พอใจ อย่างว่า นกเขาเข้าอยู่ตุ้มเหงาหง่วมทนทุกข์ แม่นชิงอยคอนเงินคอนคำ กะบ่ลืมคอนไม้ นกเขาเข้าแทนฮังนกอิแอ่น ปีนี้แกว่นเจ้าปีหน้าชิแกว่นใผ (ผญา). -
แกว่น
แปลว่า : รักใคร่, ชอบใจ อย่างว่า ดงหลวงนี้พึงคณาเนื้อแกว่น นกหากชมชื่นด้วยลำไม้ฮ่มงามฯ เจ้าผู้โพศรีส้อยใบดกนกแกว่น หมากมันหวานแซบซ้อยกาเอี้ยงแฮ่งสงวน (กลอน). -
แกว่น
แปลว่า : มั่งคั่ง, มั่งมี อย่างว่า ยามเมื่อเจ้าหนุ่มน้อยให้เจ้าฮ่ำเฮียนคุณ บุญเฮามีชิใหญ่สูงเพียงฟ้า ไปภายหน้าชิหาเงินได้ง่าย ใผผู้ความฮู้ตื้นเงินเบี้ยบ่แกว่นถง (ย่า).