ภาษาอีสานหมวด "ค" 141 - 150 จาก 975

  • ครก
    แปลว่า : เครื่องมือสำหรับตำเรียก ครก ครกตำป่นตำแจ่ว เรียก ครกครัว ครกที่ใช้มือจับสากตำข้าวเปลือก เรียก ครกมือ ครกกระเดื่องใช้เท้าเหยียบตำข้าวเปลือก เรียก ครกมอง อย่างว่า ครกบ่มีสากซ้อมตำได้เข้าบ่ขาว (กา).
  • ครรภวีก
    แปลว่า : ลูกในท้อง เรียก ครรภวีก คัพภวีก ก็ว่า อย่างว่า สองพระองค์เข้าถือเอาคัพวีก ในนาฏน้อยนางหล้าแม่เดียว องค์หนึ่งเข้าฮ่วมท้องจันทาราชเทวี แม่นว่านางทังหกก็เล่ามานมีท้อง ปฏิสนธิแท้ทำกระบวนอันหลาก ด้วยเหตุให้ลือล้ำโลกอาย (สังข์).
  • ครรไล
    แปลว่า : ไป แผลงมาจากไคล อย่างว่า บ่เคยครรไลพลัดพรากกันไกลบ้าน ภูบาลเจ้าทังนางเอิ้นสั่ง ขอให้มาหยั่งเยี้ยมยามบ้านด่านเฮา แด่เนอ (บ.).
  • คร้อ
    แปลว่า : ต้นตะคร้อ ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง มีผลกลมเปลือกหนา ใช้กินเป็นอาหารได้ เรียก ต้นค้อ อย่างว่า ผูผางค้อเกียงลมเลียนตาด น้ำแผ่ต้องโตนท้างล่วงลง (สังข์).
  • ครอก
    แปลว่า : ปลาที่เกิดพร้อมกันและอยู่ร่วมกันเป็นฝูงๆ เรียก ปลาลูกครอก วัวควายของเราที่ตกลูก เรียก งัวลูกครอก ควายลูกครอก.
  • ครอบ
    แปลว่า : เกี่ยวพัน ผูกมัด คนที่อยู่ร่วมกันโดยฐานเกี่ยวพัน เรียก ครอบ คอบ ก็ว่า อย่างว่า หลิงดูก้ำบูฮานเฮียงคอบ กันนั้น พันธะมิ่งข้าขานเบื้องฝ่ายใด นั้นเด (สังข์).
  • ครอบ
    แปลว่า : ปกครอง คุ้มครอง อย่างว่า นับแต่กุมภัณฑ์ได้จอมพระนางมาคอบหลายขวบเข้าระดูได้แปดปี นั้นแล้ว (สังข์).
  • ครอบ
    แปลว่า : ครอบงำ อย่างว่า คือดั่งเสือลวงได้มิคาลูกมั่ง จริงแล้ว รือจักเถียงท่านแพ้กรรมข้องคอบคีง แลเด (สังข์).
  • ครอบ
    แปลว่า : กลับคืน อย่างว่า โลมลูกแก้วเจ้าแม่ไปดี แด่เนอ พอประมาณคืนคอบเฮือนเห็นหน้า (สังข์).
  • ครอบ
    แปลว่า : บอก เล่า จะไปก็ลา กลับมาก็บอก เรียก ครอบ อย่างว่า ไปให้ลา มาให้คอบ (ภาษิต).