ภาษาอีสานหมวด "ค" 491 - 500 จาก 975
-
คุชสาร
แปลว่า : ช้าง อย่างว่า อันส่วนเบื้องนั้นพี่ภายตน เยียวท่อเป็นสาธารณ์ท่านลือเฮืองเฮื้อง เป็นดั่งคุชสารช้างไคตนดักช่อนได้รือ นางกล่าวถ้อยแถลงเบื้องเปล่งกลอน (ฮุ่ง). -
คุชสิงห์
แปลว่า : ช้าง สัตว์มีงวงอย่างช้าง เรียก คุชสิงห์ คชสิงห์ ก็ว่า อย่างว่า ไย่ไย่ย้ายช้างใหญ่คุชสิงห์ ปะคือชัยไหลหลั่งเต็มตามตั้ง ดาที่พลแพนได้อักโขปลายแสนติ่ว เตินหมู่พร้อมดาถ้าแต่งชน (ฮุ่ง). -
คุณ
แปลว่า : ความดี ความชอบ ความดีไม่นอกเหนือจากทำดี พูดดี คิดดี คนที่มีคุณภาพ คือดีทั้งกาย วาจา ใจ หาได้น้อยมาก อย่างว่า กุญชรช้างอัศดรคุณมาก ก็หากหายากแท้ทังค่ายบ่มี ส่วนว่ายูงยองฮี้นฝูงไฮเฮือดไต่ มันหากมีบ่ไฮ้หาได้คู่เฮือน (ย่า). -
คุด
แปลว่า : สิ่งที่เป็นมงคล คุดโบราณถือเป็นของศักดิ์สิทธินำโชคชัยสวัสดีมาให้ คุดเกิดได้ทั้งในดิน ในน้ำ ในดินเกิดตามต้นไม้ ภูเขา เป็นลูกกลม ขนาดลูกหมาก ในน้ำเกิดในท้องปลา มีลักษณะคล้ายกับที่เกิดในดิน. -
คุ้น
แปลว่า : เชื่อง วัวควายที่เราฝึกจนเชื่องเรียก งัวคุ้นควายคุ้น คนที่เราฝึกจนเชื่อง ก็เรียก คนคุ้น เช่นกัน. -
คุ้น
แปลว่า : เคย ชิน สนิทสนม คนที่ใกล้ชิดสนิทสนม เข้านอกออกในได้ เรียก คนคุ้น คุ้นแก่น ก็ว่า อย่างว่า สองขุนขานสั่งสาวเสียงแจ้ง เป็นเดียงด้วยโดยคลองคุ้นแกว่น เหมือนดังชู้ฮ่วมห้องแฮงฮู้แต่นาน (สังข์). -
คุบ
แปลว่า : ชื่อลายชนิดหนึ่ง สานด้วยตอกไม้ไผ่ โดยวิธีข้าม 5 ยอ 2 ข้วม 2 ยอ 4 สลับกันไปตลอด เรียก ลายคุบ ฝาลายคุบนี้ใช้แอ้มเฮือนสมัยโบราณ. -
คุบ
แปลว่า : ตะครุบ หมาที่ไล่ตะครุบกบหรือเขียด เรียก หมาคุบกบคุบเขียด. -
คุม
แปลว่า : จับกุม บังคับ จับกุมโจรเรียก คุม อย่างว่า คุมเอาได้พระยาหลวงท้าวกว่า (ฮุ่ง) จับกุมคน เรียก คุมคน อย่างว่า เจ้าบอกให้หาพวกคุมคน ฮอมเอามาทังโทมใส่กะแจจำไว้ เมื่อนั้นกองหาญข้าขุนพลเพชรฆาต จัดฮีบฮ้อนกะแจโซ่ใส่พวง (สังข์). -
คุ้ม
แปลว่า : ไม้กะพ้อ ชื่อพรรณไม้พุ่มชนิดหนึ่ง ใบคล้ายพัด เรียก ต้นคุ้ม.