ภาษาอีสานหมวด "ย" 71 - 80 จาก 408

  • ยาด
    แปลว่า : แย่ง ชิง อย่างว่า มาปลอมหลอนยาดเมียกูได้ (กาไก) บัดนี้เศิกฝ่ายฟ้าท้าวชื่อเป็งจาล มันก็มาชิงชูยาดเมียกูได้ มีดาวกล้าศรสังข์สิทธิเดช จงให้ทันที่อ้างเอาน้องพี่มา เถี่ยวเถิ้น (สังข์) มีฮ่างว่านครลุงพุ้นแก้วเกากวนยาด แท้รือ เมื่อนั้นเม็งตื่นฟ้าวฟังฮ้ายฮ่ำครวญ
  • ยาตร
    แปลว่า : เดิน เดินเป็นกระบวน (ป.ส.) ยาตรา ก็ว่า อย่างว่า พระก็ฉวยจักรแก้วกลอยใจจรเมฆ คือคู่ยนตร์ยาตรผ้ายผยองล้ำล่วงบน (สังข์).
  • ย่าทวด
    แปลว่า : แม่ของปู่หรือของย่า เรียก ย่าทวด.
  • ยาน
    แปลว่า : เครื่องนำไป ได้แก่ รถ เรือ เกวียน เป็นต้น เรียก ยาน.
  • ยาน
    แปลว่า : อาการที่หย่อนยานลง อย่างว่า เครือหมากอึหมากแตงเต็มเทิงฮ้าน ผลยานลงย้อยยามย่าง ก็ยังแขวนอยู่ได้เครือนั้นบ่ขาดลง (กลอน).
  • ย่าน
    แปลว่า : ระยะทางจากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่ง เรียก ย่าน อย่างว่า เชียงหลวงล้นรุงรังล้านย่าน น้ำแผ่ล้อมระวังต้ายชั่วพัน (สังข์).
  • ย้าน
    แปลว่า : กลัว เกรง อย่างว่า ทุกส่ำเบื้องใสก่อฮมฮม บาคราญยังภายขวาชับพลายใสเข้า พลไหลกุ้มดอมบาไหลหลั่ง ผู้แห่งเหง้ามีย้านหย่อนกลัว (ฮุ่ง).
  • ยานกะ
    แปลว่า : ยานพาหนะเล็กๆ เช่น เตียง เสลี่ยง คานหาม เรียก ยานกะ (ป.ส.).
  • ยาบยาบ
    แปลว่า : เคลื่อนไปเป็นแถว เดินไปเป็นกระบวน เรียก ย่างยาบยาบ อย่างว่า ยาบยาบพร้อมพลพวกมุนตรี ภูธรทรงพานคำหย่อนเชิงชำย้าย มุนตรีพร้อมโยธาทวนย่าง ค้ายไพร่ฟ้ามวลพร้อมพร่ำไป (ฮุ่ง) ยาบยาบย้ายเจียระจากพระวิหาร แยงคาเมค่อยไปเป็นถ้อง (สังข์).
  • ยาบยาบ
    แปลว่า : แพรวพราว ระยิบระยับ เช่น ฟ้าเหลื้อมยาบยาบ มาบมาบ ก็ว่า อย่างว่า ทันที่ยาบยาบเหลื้อมทุงแกว่างไกวปลิว เรียกชื่อเชียงฟองวงหมู่ฉางเยียผ้า ทิวทิวกว้างสุดผอมผายฮาบ พอขวบเข้าระดูฟ้าแจกทาน (ฮุ่ง).