ภาษาอีสานหมวด "ห" 451 - 460 จาก 1363
-
หลับ
แปลว่า : อาการที่ร่างกายหยุดพักโดยไม่รู้สึกตัว เช่นนอนหลับ เรียก กายหลับ อย่างว่า มันก็หลับผอกพ้นล้นลื่นเกินประมาณ (สังข์) อาการที่จิตใจหยุดพักโดยไม่คิดอ่านอะไร เรียก ใจหลับ ร่างกายหลับมีเวลาจะตื่นขึ้นได้ ส่วนใจหลับจะทำให้เกิดความเสียหายทั้งแก่ตนและส่วนรวม. -
หลัว
แปลว่า : ฟืนไม้ไผ่ เรียก หลัว หลัวนี้คนโบราณอีสานใช้จุดลงข่วงเข็นฝ้าย อย่างว่า หลัวแลฟืนอย่าเอาฮองนั่ง เชื้อนั่งต่ำอย่าได้นั่งสูง เชื้อลุงตาให้ยำปานแก้ว ปู่เว้าแล้วหลานหล้าจ่งฟัง (กาพย์ปู่). -
หลั่ว
แปลว่า : หลอกลวง (ส่วย) คนหลอกหลวง เรียก คนหลั่ว อย่างว่า เมื่อนั้นท้าวอ่วยหน้าต้านตอบนางผี มึงนี้แนวจังไฮหลั่วกินคนใบ้ มึงหากเคยสลับลิ้นลวงกลกินท่าน กูก็ฮู้เพศเพี้ยงผีเถ้าซู่เซิง แล้วเด (สังข์). -
หล่า
แปลว่า : เผือด หน้าซีดเผือด -
หล้า
แปลว่า : โลก แผ่นดิน อย่างว่า ขอให้เป็นยอดแก้วตนประเสริฐอุดมคุณ โพธิญาณยศยิ่งชายเซ็งกล้า เตโชแพ้ฝูงธรท้าวบาป ไต้แหล่งหล้าเป็นน้อยมอบมา แด่ถ้อน (สังข์). -
หล้า
แปลว่า : สุดท้าย ลูกคนที่เกิดสุดท้าย เรียก ลูกหล้า อย่างว่า หากจักเห็นฮ่างด้วยโดยดั่งดอมเงา แม่นว่าบูฮาณเฮียงส่องหาเห็นนั้น พอเมื่อเถรเถิงแล้วแยงดูน้ำบ่อ เห็นฮูปน้องนางหล้าอยู่ใน (สังข์). -
หล้า
แปลว่า : ช้า การทำงานอะไรไม่รีบเร่งทำ เรียก เฮ็ดหล้า อย่างว่า เอาเมียหล้าเป็นข้าลูก เฮ็ดนาหล้าเป็นข้าเข้าปลูก (ภาษิต). -
หลาก
แปลว่า : มาก หลาย มีสิ่งของเงินทองมาก เรียก หลาก หลากหลาย ก็ว่า อย่างว่า แม้นชิเงินคำล้นมณีกองแก้วหลาก หลายส่ำถ้วนถวายน้องมอบนวล พี่แล้ว (สังข์). -
หลากใจ
แปลว่า : แปลกใจ ประหลาดใจ อัศจรรย์ใจ อย่างว่า บางพ่องยังลูบล้างสาเกษเกสี ก็มี บางพ่องทำระบำขับข่วงเพียงเฟือยฟ้อน เมื่อนั้นบาฮามท้าวเทียวทางดั้นดุ่ง บาก็ฟังพากย์เพี้ยงดูล้ำหลากใจ (สังข์). -
หลากสี
แปลว่า : มากสี เสื้อผ้าที่มีหลายสี เช่น สีดำ สีแดง สีขาวปนกัน เรียกหลากสี อย่างว่า เถิงที่ผาเพียงชั้นหีนกองเก้งใหญ่ ข้าเห็นสะใบปิ่นซ้องแขวนไว้หลากสี แท้แล้ว (สังข์).