ภาษาอีสานหมวด "ฮ" 61 - 70 จาก 661

  • ฮ่อน
    แปลว่า : ร่อน อุ้มลูกแกว่งไปมา เรียก ฮ่อนลูก เอาแกลบใส่ในเขิงแล้วแกว่งไปมา เรียก ฮ่อนฮำ อย่างว่า กะด้งฝัดเข้าเทียวเด้าแต่โมม สองมือโจมเทิงทิกเทิงฮ่อน ให้กูเด้าสาก่อนมันจั่งชิไค มันชิมีกำไรกว่าด้งกว่าด้ง (กลอน).
  • ฮ่อน
    แปลว่า : บินถลา นกที่บินถลาเรียก นกฮ่อน อย่างว่า คื่นคื่นเค้านครนาคในสมุทร ชาวนาคาตื่นฮนเฮย้าน แหลวหลวงเค้าหัวแดงเดียระดาษ ซูดเซิ่นได้งูน้อยฮ่อนบน (สังข์).
  • ฮ่อน
    แปลว่า : ร่อนเร่ อาการที่จิตร่อนเร่ไปตามอารมณ์ภายนอก เรียก จิตฮ่อน อย่างว่า เทื่อนี้การพี่เพี้ยงเทียมท่อธรณี ยาว่าเฮียมพาโลเลสสะหาวหาน้อง ดวงคมเพียงพระกูแยงยังแว่น จิตพี่เฮฮ่อนดิ้นกระหายข้อนขาดขวัญ (สังข์).
  • ฮ้อน
    แปลว่า : มีความรู้สึกตามผิวหนังเหมือนถูกไฟไหม้ เรียก ฮ้อน เช่น ฮ้อนกาย ฮ้อนใจ ฮ้อนแดด ฮ้อนลม ฮ้อนไฟ อย่างว่า ทุกส่ำเชื้อนางนาฏเฮือนหลวง เอากันกองท่าวเททวงฮ้อง ภูมีฮ้อนเฮืองเสียงฮ้องฮ่ำ บัดนี้เสียแก่นต้นเสมอขว้ำขอบเมือง แลนอ (สังข์).
  • ฮัก
    แปลว่า : ดอกรัก ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ดอกสีขาว ใช้ร้อยพวงมาลัย เรียก ดอกฮัก.
  • ฮัก
    แปลว่า : ชอบอย่างผูกพันพร้อมด้วยชื่นชมยินดี เรียก ฮัก อย่างว่า ร้อยเทศท้าวเต้าส่งหมายสาร ภูมีฮักบ่วางไปได้ พระก็ยกยอดแก้วไว้เกิ่งนครขวาง (สังข์).
  • ฮ้อย
    แปลว่า : มาตราชั่งน้ำหนักแบบโบราณคือน้ำหนักสิบบาทเป็นหนึ่งฮ้อย หนักแปดฮ้อยเป็นหนึ่งชั่ง หนักสิบชั่งเป็นหนึ่งหมื่น หนักสิบหมื่นเป็นหนึ่งแสน.
  • ฮ้อย
    แปลว่า : ร้อย การนับสิบถึงสิบครั้ง เรียก ฮ้อย ธูปร้อยดอก เรียก ธูปฮ้อยเล่ม เทียนร้อยเล่ม เรียก เทียนฮ้อยเล่ม อย่างว่า ประดับเครื่องพร้อมแถวถี่ถันงาม พรายพรายใสส่องคำเงาแก้ว จอมก็ตามคลองเบื้องบูฮาณเถ้าเก่า แต่งเครื่องแล้วหลายฮ้อยเฮือคำ (ฮุ่ง).
  • ฮ้อย
    แปลว่า : หัวหน้า ประธาน ผู้ใหญ่ผู้ที่คณะเลือกให้เป็นใหญ่ในเวลาไปซื้อขายต่างถิ่น เรียก นายฮ้อย คนอีสานสมัยโบราณมักจะไปค้าขายต่างถิ่น ในการไปแต่ละครั้งจะเลือกหัวหน้าหนึ่งคนเพื่อควบคุมและดูแลป้องกันภัยอันตราย.
  • ฮ้อย
    แปลว่า : ร้อย เรียกการเย็บปักถักร้อยว่า ฮ้อย คือใช้ด้ายและเข็มร้อยให้ติดกัน เช่น ร้อยดอกไม้ อย่างว่า ลางพ่องเกาะเกี่ยวนิ้วในพุ่มพันเสนห์ ชายฮามเฮียงยาดชอนชิงฮ้อย นางคราญต้านเตินเขาข้าหนุ่มให้ฮีบฮ้อยดวงเข้มขาบถวาย (สังข์).