ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 1361 - 1370 จาก 2286

เช่น น้ำในแอ่งมันขุ่นแล้ว ให้เจ้าถอกถิ่มสา

แปลว่า น้ำในตุ่ม มันขุ่น ให้เททิ้ง

ถอก (ก.) คือ ลักษณะของการยื่นออก เช่น ข้าวอยู่นาเริ่มถอกแล้วเด้อ หมายถึง ข้าวที่อยู่ในนาเริ่มออกรวง จะมีรวงข้าวยื่นหรือโผล่ออกมาจากกลีบใบ เป็นต้น

เช่น

ระวังแมงงอดสิตอดเด้อ  แปลว่า  ระวังแมลงสัตว์กัดต่อย

จกปลาแดก แปลว่า ล้วงมือเข้าในไหปลาร้าเพื่อที่จะนำมาประกอบอาหาร

ต้มหม้อปลาแดก แปลว่า นำปลาร้ามาต้มในหม้อให้สุก

หนาวคักอีหลี จนคางกะไตสั่นงักงัก แปลว่า อากาศหนาวมากสั่นจนขากรรไกรกระทบกัน

อยากกินเข้าแดกงาเด้ แปลว่า อยากกินขนมคลุกงา

ขัน ถาด ขันหรือถาดเรียก ไต ไตคำ ก็ว่า ไตคำ คือคันทีน้ำหรือตุ่มน้ำ อย่างว่า พุ่งพุ่งพร้อมเสียงส่ำปักขี บาเจืองยายออกโฮงมาต้าน คันทีตั้งไตคำม้วนปาก ยี่นั่งเท้าเหนือฮ้านแท่นลาย (ฮุ่ง).

แผ่นดิน แผ่นดินเรียก แผ่นไต อย่างว่า จักเอาออกไปยายเหลือแผ่นไตแฮคุณพระแวนเลิศล้ำดูล้นสากล (ฮุ่ง).

ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่งมีหลายชนิด เช่น ประดงดำ ประดงแดง ประดงขอ ประดงงอ ประดงขาว ประดงเลือด ประดงเหลี่ยม ประดงเหล่านี้ใช้แก้โรคประดง.

คนเสียเส้น แปลว่า คนไม่เต็มบาท

บักเสียเส้นเอ๊ย แปลว่า ไอ้บ้าเอ๊ย

ไปเก็บบักลิ้นฟ้ามาต้มแจ่ว

ลูกสาวหล่าผู้ใดหน้อ มาคือขี้โยยแท้ ฮ้องไห่เหมิดมื้อ เหมิดเวน
แปลว่า
ลูกสาวสุดท้องใครหนอ มาสำออยอย่างนี้ ร้องไห้ทั้งวันทั้งคืน