ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 1391 - 1400 จาก 2286

คำว่า แก่น-แข็ง

เช่น ไม้อีหยังนอ มาแก่นแท้ ตีตาปู กะบ่เข้า แปล.ไม้อะไรแข็งจังตอกตะปูก็ไม่เข้า ้หรือ บ่าวหน่อ ลาวบ่แก่นดอกเฮือนเจ้าของ ลาวไปแก่นอยู่เฮือนผู้สาว พู้น แปล บ่าวหน่อ แกไม่ชอบ(หรือไม่ติด)บ้านตัวเองหรอก แกไปติด(หรือไปชอบ)บ้านแฟนแกโน้น.

คำว่า ของต้อน

ของฝาก ต้อน ความหมายคือ เอาของมาฝาก อีกความหมายหนึ่งคือ อุปกรณ์เครื่องมือดักปลาขนาดใหญ่ อยู่ประจำที่เคลื่อนย้ายไปได้

คำว่า ข่อหล่อแข่แหล่

บักกึ่ม : เบิ่งๆ ผู้ได่เฮ็ดไหอีแมแตก เป็นชิ้น ข่อหล่อแข่แหล่ อยู่ 
แปลว่า
บักกึ่ม : ดูๆ ใครก้ไม่รู้ทำไหคุณแม่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยเลย

คำว่า ขาโขง

เด็กคนนี้ขาโขง เวลาเขายืนตรงช่วงเข่าของเขาจะโค้งออกจากกัน

คำว่า ขาวจากพาก

ขาวจากพาก คือลักษณะที่วัตถุสีขาวๆ มีมากมายเกลื่อนกลาด ดารดาษตา เช่น
ดอกอ้อขาวจากพาก หมายถึง ดอกอ้อขาวพราวละลานตา
ดอกบัวในบึงขาวจากพาก หมายถึง ดอกบัวในบึงขาวละลานตา

บ่าวหน่อ พาน้องกะแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวจากพาก เต็มสวน พอเหลียวขึ้นฟ้า กะเห็นก้อนขี้ฝ่าขาวจากพาก คือกัน

แปลว่า 
บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวพราวละลานตาเต็มสวน พอมองขึ้นท้องฟ้า ก็เห็นก้อนเมฆขาวพราวพร่างฟ้า เช่นกัน

คำว่า โข่-โล่-เข่-เล่

หย่างไปนำทางแนมเห็นแต่ก้อนหินว่าง โข่ โล่ เข่ เล่ เต็มทางอยู่ ไปกะบ่ ได๋ มีแต่ก้อนหิน กะ หยัง ล่ะ ๆ

คำว่า คาวหน่า

คาวหน่าคาวหลัง แปลว่า คราวหน้า คราวหลัง

คำว่า บักหูด

บักเรณู เก็บใบบักหูดมาให้แม่แหน่ หมายความว่า เรณู เก็บใบมะกรูดมาให้แม่หน่อย

คำว่า แก-ๆ-ฮ้อง

คำว่าแก ๆ ฮ้อง ในภาษาอีสาน แปลว่า เสียงนกร้อง มักพบในคำผญา

คำว่า ขุน

ตั้งใจเรียนหนังสือ สิได้เป็นเจ้าขุนมูลนาย หมายความว่า ให้ตั้งใจเรียนหนังสือ โตขึ้นจะได้เป็นเจ้าคนนายคน