ภาษาอีสานมาใหม่ 14654 - 14663 จาก 17431
-
เขิง
แปลว่า : รีบร้อน เร่งด่วน อย่างว่า ฮ้อยที่การเขิงเขี้ยวเถิงบาตนลูก พระบาทเจ้าทันน้อยด่วนไป (กา). -
เขิง
แปลว่า : เคี่ยวเข็ญ จะทำอะไรก็ไม่ไตร่ตรองพิจารณาให้รอบคอบ สั่งไปโดยพลการเรียก เขิงเขี้ยว อย่างว่า มีแต่เขิงแข่งเขี้ยวมีได้ไตร่ตรอง. -
เขิง
แปลว่า : วางผัง เช่นจะปลุกเรือนต้องวางผัง ผังที่วางนี้เรียก เขิงเฮือน. -
เขิง
แปลว่า : ตะแกรง เครื่องจักรสานทำด้วยไม้ไผ่ ใช้สำหรับร่อนรำ มีตาเล็กๆ เรียก เขิงฮ่อนฮำ. -
เขาะ
แปลว่า : เกราะ ไม้แก่นรูปสี่เหลี่ยมรีแขวนไว้ตามบ้านเจ้าบ้านเจ้าเมือง ตีประชุมในเวลามีกิจบ้านการเมือง เรียก เขาะ กอลอ ขอลอ ก็ว่า. -
เขาะ
แปลว่า : เครื่องแขวนคอสัตว์ ทำด้วยกระบอกไม้ไผ่ เหล็ก ทองเหลือง ทองแดง ใช้แขวนคอควาย เรียก เขาะควาย แขวนคอวัว เรียก เขาะงัว ขอ ก็ว่า. -
เข้าฮาง
แปลว่า : ข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่จัด เอามาคั่วไฟแล้วตำเหมือนข้าวเม่า ตากแดดให้แห้งแล้วเก็บไว้ ต้องการกินเมื่อไรก็นำไปนึ่ง เรียก เข้าฮาง. -
เข้าแห้ม
แปลว่า : ข้าวที่นึ่งหรือหุงด้วยไฟแรงจะติดก้นหม้อหรือก้นหวด ข้าวที่ติดกับก้นหม้อหรือก้นหวดนี้เรียก เข้าแห้ม. -
เข้าเหม้า
แปลว่า : ข้าวเม่า ข้าวเหนียวที่ยังไม่แก่ เกี่ยวมาคั่วให้สุกด้วยไฟ ตำเอาเปลือกออก เรียก เข้าเหม้า ถ้าข้าวอ่อนมากถึงจะคั่วให้สุกเวลาตำข้าวจะติดกันเป็นก้อนๆ เรียก เข้าเหม้าขี้แมว. -
เข้าหลุ้ง
แปลว่า : ข้าวเหนียวต้มใส่กะทิ น้ำอ้อยหรือน้ำตาล กะให้น้ำพอดี ไม่ให้ข้นหรือเหลวเกินไป เรียก เข้าหลุ้ง เข้าหล้ง ก็ว่า ข้าวชนิดนี้นิยมทำเลี้ยงแขกในงานปลูกบ้านใหม่.