ภาษาอีสานมาใหม่ 14901 - 14910 จาก 17431
-
ข้าเศ็ก
แปลว่า : ข้าศึก, ศัตรู คนที่ปองทำร้ายเรียก ข้าเศ็ก อย่างว่า เศ็กเสือฮ้ายมามวลเป็นหมู่ขันเข่นฆ่าคนล้มพ่องตาย (บ.). -
ข้าว
แปลว่า : ไม้คร่าว อย่างว่า มีเฮือนบ่มีข้าวชิเอากลอนไปพาดใสนอ มีข้าวบ่มีตอกมัดไว้ชิไปหมั้นบ่อนใด (บ.). -
ข่าว
แปลว่า : คำกล่าว, คำเล่าลือ, คำบอกเล่าการไปเยี่ยมสารทุกข์สุกดิบ เรียก ถามข่าว อย่างว่า ยังว่าเป็นกษัตริย์เชื้อเดินเถิงถามข่าว กันนา อดพอเปลื้องปิ่นหน้าคอยค้ำล่ำเฮียม แด่แม (สังข์). -
ขาว
แปลว่า : สะอาด, สด ,ใส สีที่มีลักษณะเหมือนปุยนุ่นหรือสำลี เรียก สีขาว อย่างว่า แม่นว่าสังขะราชท้าวเกิดฮ่วมอุทรก็ดี ท้าวก็เพ็งคีงงามเงื่อนพรหมเพียรแต้ม โฉมศรีน้อยดูควรฮักฮูป คือดั่งผลึกแท่งแก้ว กลมเกลี้ยงแข่งขาว (สังข์). -
ขาลาก
แปลว่า : เครื่องดักล่อปลาชนิดหนึ่ง เรียก ขาลาก เสือนอนกิน ก็ว่า. -
ข่าย
แปลว่า : เครื่องประดับศรีษะ เช่น ผ้าถักดอกไม้ ใช้สวมหัวคู่บ่าวสาว ในเวลาทำพิธีมงคลสมรส หรือฝ่ายชายนำไปครอบศรีษะเมื่อเวลาไปสู่ขอหญิงสาวมาเป็นสะใภ้ อย่างว่า ยกข่ายแก้วกวมพาดสีระสา สองขุนถวิลแต่งดีดาเมี้ยน (สังข์). -
ข่าย
แปลว่า : เครื่องประดับตัวช้าง ถักด้วยไหมหรือด้าย ทำเป็นตาห่างๆ มีลวดลายและสีต่างๆ เรียก ข่าย ข่ายคำ ก็ว่า อย่างว่า เฮืองฮุ่งฟ้าแสงเข้มข่ายคำ (กา). -
ข่าย
แปลว่า : ชื่อเครื่องดักสัตว์ชนิดหนึ่ง สานหรือถักด้วยป่านปอด้ายไหม ทำเป็นตาคล้ายแห เรียก ตาข่าย อย่างว่า ไวหลายถืกมอง วองหลายถืกข่าย (ภาษิต). -
ขามแป
แปลว่า : ชื่อมะขามชนิดหนึ่ง มีหนามฝักสั้น ชอบขึ้นตามที่ลุ่ม กินไม่ได้เรียก หมากขามแป. -
ขามป้อม
แปลว่า : มะขามป้อม ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ผลกลมมน ใช้กินและทำยา เรียก หมากขามป้อม.