ภาษาอีสานมาใหม่ 14991 - 15000 จาก 17431
-
ขัง
แปลว่า : กัก, เก็บ การกักหรือเก็บเรียก ขัง อย่างว่า เกลี้ยงปาก ไหทางในเป็นปลาแดก เกลี้ยงปากบั้งขังข้อปากกะทอ ทังหลายเพิ่นขังเรื่องฝูงคนผู้มีโทษพี่นี้ขังทุกข์ขังยากไว้บ่ไขเว้าต่อผู้ใด (ผญา). -
ขัง
แปลว่า : ปิด, บัง การรักใครชอบใจแล้วไม่กล้าบอกแม้แต่คนที่รัก เรียก ขัง อย่างว่า ทังหลายเพิ่นขังเรื่องฝูงคนเป็นโทษพี่นี้ขังฮักขังมักไว้บ่จาต้านต่อผู้ใด (ผญา). -
ข้อหล้อ
แปลว่า : สั้นนิดเดียว เรียก สั้นข้อหล้อ อย่างว่า สั้นข้อหล้อมือยื้อบ่เถิง สูงเจวเววชั่วสามวาฮิ้น (ภาษา). -
ขอยวอย
แปลว่า : เพรียว, ยางคนที่มีลักษณะบางและสูง เรียกขอยวอย. -
ขอยลอย
แปลว่า : จาง, จืด สีที่มีลักษณะจาง เรียก ขอยลอย เช่นสีดำที่จางเรียก ดำขอยลอย อย่างว่า เห็นว่าดำขี้หลี้อย่าฟ้าวขี่เฮือเว้น บาดห่าเฮือคาแก้งดำขอยลอยชิได้ช่อยคันบ่ได้ช่อยน้องยังชิได้ช่อยหลาย (ผญา). -
ข้อย
แปลว่า : ข้า, ทาส คนใช้เรียกข้อย ข้อยมี 2 จำพวก ข้อยโดยกำเนิดและข้อยที่สมัครใจ พ่อแม่เป็นข้อยลูกที่เกิดมาก็เป็นข้อยตามพ่อแม่ เรียก ข้อยโดยกำเนิด ข้อยที่สมัครใจถ้าไม่อยากเป็นก็ลาออก. -
ข้อย
แปลว่า : ข้า ใช้แทนตัวผู้พูด อย่างว่า คันเจ้ามีเฮือแล้วอย่าลืมแพไม้ไผ่ มีใหม่แล้วอย่าลืมข้อยผู้คอย (ผญา). -
ข่อย
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ชนิดหนึ่ง ชอบเกิดในที่ลุ่ม และตามไหล่เขา ใบเล็ก ลักษณะใบคายเหมือนกระดาษทราย เปลือกใช้ทำปอ และกระดาษได้ กระดาษที่ทำจากเปลือกข่อยเรียก กระดาษข่อย ส้มผ่อ ก็เรียก ข่อยมี 2 ชนิด ชนิดลำต้นมีหนามและไม่มีหนาม. -
ข้อมหล้อม
แปลว่า : ลักษณะของสิ่งของที่กลมและสั้น เรียก ข้อมหล้อม เช่น ท้อนไม้เล็ก เรียก สั้นข้อมหล้อม ท้อนไม้ใหญ่ เรียก สั้นขุ้มหลุ้ม. -
ขอม
แปลว่า : คลุม เอาผ้าคลุมศรีษะ เรียก ผ้าขอมหัว.