ค้นหา "คือ" 261 - 270 จาก 1148
-
เข้ม
แปลว่า : แข็งแรง คนที่ร่างกายและจิตใจแข็งแรง เรียก คนเข้ม เข้มแข็ง ก็ว่า อย่างว่า บาคราญท้าวใจแข็งคือพ่อ กับทังฝูงพี่น้องใจเข้มแก่นแข็ง (บ.). -
เขาเฮี้ย
แปลว่า : ภูเขาที่เตี้ยหรือต่ำ เรียก เขาเฮี้ย อย่างว่า เดือนดุ่งพ้นเขาเฮี้ยฮุ่งมา (สังข์) อนึ่งภูเขาที่เต็มไปด้วยไม้เฮี้ย ไม้เฮี้ยคือไม้ไผ่ป่าชนิดหนึ่ง มีปล้องยาว ไม่มีหนามเรียก ไม้เฮี้ย ไม้ไผ่เฮี้ย ก็ว่า. -
เข้า
แปลว่า : ข้าว เมล็ดพืชที่กินเป็นข้าวและใช้แทนข้าวได้ เรียก เข้า มี ๒ ชนิดคือ เข้าเจ้าและเข้าเหนียว เข้าเหนียวมีหลายชนิด คือ เข้าป้องแอ้ว เข้าแข้วงู เข้าขาวใหญ่ เข้าขาวน้อย เข้างาช้าง เข้าเกล็ดเต่า เข้าหมวยขาว เข้าหมวยแดง เข้าดอกพุด เข้าดอ เป็นต้น. -
เข้าโคตร
แปลว่า : ข้าวโพด ชื่อธัญญชาติชนิดหนึ่ง มีผลเป็นฝัก ใช้กินแทนข้าวได้เกิดตามป่า ข้าวชนิดนี้น่าจะเกิดก่อนข้าวทุกชนิด คนโบราณจึงเรียก เข้าโคตร หรือโคตรเข้า คือเป็นต้นตอของข้าวเรียก เข้าโคตร. -
เข้าปาด
แปลว่า : ขนมเปียกปูน โบราณเรียกเข้าปาด การทำคือนำเอาข้าวสารไปแช่น้ำแล้วตำให้ละเอียดขูดมะพร้าวและน้ำอ้อยหรือน้ำตาลผสมเข้ากัน นำไปต้มไฟให้สุกเทลงในกระด้ง ทำเป็นแผ่นบางๆ ตากแดดไว้ เวลาจะกินใช้มีดปาดเป็นชิ้นๆ จะเป็นเพราะคนใช้มีดปาดขนมนี้ คนโบราณจึงเรียก เข้าปาด. -
ครอบ
แปลว่า : ครอบงำ อย่างว่า คือดั่งเสือลวงได้มิคาลูกมั่ง จริงแล้ว รือจักเถียงท่านแพ้กรรมข้องคอบคีง แลเด (สังข์). -
เขียง
แปลว่า : ไม้รองรับสำหรับสับเนื้อปลาและสิ่งของเรียก เขียง เช่น เขียงฟักลาบ เขียงซอยหอย เขียงซอยผัก อย่างว่า ชิ้นบ่ขาดอย่าให้คุงเขียง การเมืองมีบ่ให้เคืองเถิงเจ้า (เสียว). -
เขียบ
แปลว่า : น้อยหน่า ชื่อพรรณไม้พุ่มขนาดเล็กชนิดหนึ่ง ใบหล่นในหน้าแล้ง ดอกสีเหลืองแกมเขียว กลีบดอกหนามีสามกลีบ ผลสีเขียว ผิวนูนเป็นตา เนื้อในผลหนา มีรสหวาน เมล็ดมาก เรียก หมากเขียบ มี ๓ ชนิดคือ หมากเขียบฝ้าย หมากเขียบหนัง หมากเขียบคำชะลด. -
เขียม
แปลว่า : ประหยัด ไม่สุรุ่ยสุร่าย การใช้จ่ายโดยรู้จักประมาณคือพอดี ได้แก่ ไม่มากหรือน้อยเรียก เขียม. -
ฆาต
แปลว่า : แตก ทำลาย ธาตุสี่ คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ เมื่อธาตุทั้งสี่นี้ยังประชุมคือทำหน้าที่ของตนอยู่คนจะมีชีวิตคือยังไม่ตาย ถ้าธาตุสี่ไม่ทำงาน คนจะตาย ทางพระศาสนาเรียก จตุฆาต คือธาตุแตกนามดับ อย่างว่า จตุฆาตเข้านางน้อยหน่อเมือง (กา).