ภาษาอีสานทั้งหมด 10524 - 10533 จาก 17431
-
อัปกะ
แปลว่า : เล็กน้อย นิดหน่อย (ป. อปฺปก ส. อลฺปก). -
อัปการ
แปลว่า : ผิดรูป พิการ น่าเกลียด (ป. ส. อปการ). -
อัพภาส
แปลว่า : คำซ้ำ การซ้อนคำลงหน้าศัพท์ เช่น สวย ซ้อน สะ ลงหน้าเป็น สะสวย ซ้อน ว่อน ซะ ลงหน้าเป็น ซะซ้อน อย่างว่า ซะซ่อนหน้าท้าวฮุ่งยินกระสัน เงินทองทักท่อเฮาแฮงฮู้ มีดั่งอันอาวต้านเตินหลานให้สว่าง จริงแล้ว ท่อว่าคึดเคียดดั้งกระสันชู้ใคร่ตาย (ฮุ่ง). -
อัมพร
แปลว่า : ฟ้า อากาศ (ป. ส.) อย่างว่า ผ่อเห็นก้ำฝ่ายฟ้าซ้องซ่อเขียวนิล พุ้นเยอ อัมพรพานสะเยือกโยงมัวไม้ ทังปวงท้าวเททวงแค้นคั่ง วอนเทพไท้ผายเผี้ยนโผดผาย (สังข์). -
อัมพวัน
แปลว่า : ป่าหรือสวนมะม่วง อย่างว่า อัมพาต้นเฟืองไปยมหลอด (กา) เฮียมนี้เป็นดั่งมดแดงเฝ้าอัมพามี้ม่วง กินกะกินบ่ได้คอยเฝ้าแต่ใบ (ผญา). -
อัยกะ
แปลว่า : ปู่ ตา อัยโก ก็ว่า (ป. อยฺยก) อย่างว่า เสด็จขาดข้อแล้วเลิกประนมกร จอมเมืองเมือมุ่งความเถิงด้ำ อัยโกแก้วสรวงสางยักษ์ใหญ่มากิน เทื่อนี้กูแต่งฆ่าควายช้างสู่ขวัญ ลูกแล้ว (สังข์) ลูกก็ได้ท่อนท้าวซ้ำใส่แสนนา พ่อเอย ชัยโยแข็งข่มมารมาไหว้ อัยโกแก้วอัยกาก้ำปูมากิน ตูก็มาฮอดไท้จอมเจ้าที่เฮียม นี้แล้ว (ฮุ่ง). -
อัยกี
แปลว่า : ย่า ยาย อัยยิกา ก็ว่า (ป. อยฺยิกา) อย่างว่า พอเมื่อบรบวนแล้วอัยยิกาจอมย่า พาหมู่หลานล่วงเข้าอาฮามกว้างข่วงสมณ์ (ย่า). -
อัยโก
แปลว่า : ปู่พ่อของพ่อ เรียก อัยโก อย่างว่า เสด็ดขาดข้อแล้วเลิกประนมกร จอมเมืองเมือมุ่งความเถิงด้ำ อัยโกแก้วสรวงสางยักษ์ใหญ่มากิน เทื่อนี้กูแต่งฆ่าควายช้างสู่ขวัญ ลูกแล้ว (สังข์). -
อัยิกา
แปลว่า : ย่า แม่ของพ่อ เรียก อัยิกา อย่างว่า พอเมื่อบอระบวนแล้วอัยิกาจอมย่า พาหมู่หลานล่วงเข้าอาฮามกว้างข่วงสมณ์ (ย่า). -
อั้ว
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้จำพวกหนึ่ง มี ๒ ชนิด ชนิดหนึ่ง เรียก ต้นนางอั้ว อีกชนิดหนึ่งเรียก ต้นขูลู ต้นไม้ ๒ ชนิดนี้เป็นพรรณไม้พุ่มสูงขนาดท่วมหัว มีดอกหอมในเวลากลางคืน ต้นขูลูมีลักษณะคล้ายคนถือดาบ ต้นนางอั้วมีลักษณะคล้ายคนเอาเชือกผูกคอ ต้นไม้สองชนิดนี้อยู่ไม่ห่างกัน ถ้าที่ไหนมีต้นนางอั้วต้นขูลูก็อยู่ถัดกันไป.