ภาษาอีสานทั้งหมด 1451 - 1460 จาก 17431
-
กลิ้งกลางดง
แปลว่า : ชื่อปริศนาข้อหนึ่ง ซึ่งคนโบราณผูกขึ้นถาม ใครตอบได้ก็ถือว่าเป็นคนเฉลียวฉลาด การถามตอบเป็นปริศนานี้ คนโบราณอีสานถือเป็นกรณียกิจ อย่างว่า กลิ้งกลางดง จงกงกลางเหล่า เอ้าเพ้ากลางเฮือน เด๋เด้งกลางชาน สูว่าแม่นหยัง (ปัญหา) -
กลิงค์
แปลว่า : แขกดำ เรียกชาวอินเดียจำพวกหนึ่ง ซึ่งอยู่ในแคว้นกลิงคราษฎร์ เป็น เชื้อสายตาชูชก -
กลิงคราษฎร์
แปลว่า : ชื่อเมืองในประเทศอินเดียใกล้บ้านเกิดของชูชก อย่างว่า มันนั้นบ้านอยู่ใกล้กลิงคราษฎร์ธานี วันคืนจรคั่วขอชาวบ้าน เริงเริงได้โฮมกองเก็บฝาก สี่ฮ้อนถ้วยโฮมไว้ฝากสหาย (เวส-กลอน). -
กลิ่น
แปลว่า : สิ่งที่รู้ได้ด้วยจมูกเรียก กลิ่น เช่น กลิ่นหอม กลิ่นเหม็น อย่างว่า บาก็พาเพียรข้ามเขาเขียวห้วยตาด ฝูงหมู่ไม้บานค้อมแค่ผา ภูธรท้าวทวยดูดดมกลิ่น จิตฮ่ำฮ้อนเถิงไท้ที่ยำ (สังข์). -
กลี
แปลว่า : โทษ, สิ่งร้าย เช่น โรคห่ากินสัตว์เลี้ยง มีวัวควายเป็ดไก่ เรียก กลีบ้าน กลีเมือง. -
กลียุค
แปลว่า : ยุคร้าย ยุคที่คนรบราฆ่าฟันกัน เห็นชีวิตคนเป็นเหมือนเนื้อหรือปลา หรือยุคที่เต็มไปด้วยโรคภัยไข้เจ็บ เรียกกลียุค กียุค ขียุค ก็ว่า อย่างว่า ฝูงข้อยข้าขันก่อนพานคำ ยังค่อยฝนคมใสสี่แสนเส็งไว้ ลอนว่ากี่ยุคก้ำเป็นการพระบาท บ่หลีกได้ตูข้อยค่อยฝืน (ฮุ่ง). -
กลืน
แปลว่า : ทำให้อาหารล่วงลำคอลงไปเรียก กลืน เช่นกลืนข้าว กลืนน้ำ อืน ก็ว่า อย่างว่า รือแม่ยังเกี่ยวก้ำเฮียมป่วยไปแฝง แด่รือ คึดหากแคลนคลายหมองบ่หวนเห็นอ้าย แลงงายท้าวเสวยพลางพอสืบ คึดเมื่อเคยหน่วงแหน้นกลืนสบั้นบ่ลง (สังข์). -
กลืนลึด
แปลว่า : กลืนโดยไม่เคี้ยวให้แหลกเสียก่อน เรียก กลืนลึดเข้า อย่างว่า แล้วเล่ากลืนกินลึดล่วงลงในท้อง (หน้าผาก). -
กลุ้ม
แปลว่า : ข้าวเปลือกที่นวดแล้วกองไว้ในลาน เรียก กลุ้มเข้า กองเข้า เช่น บุญกลุ้มเข้าใหญ่ กุ้ม ก็ว่า. -
กลุ้ม
แปลว่า : ปิด, บัง การเสกคาถาอาคมปิดบังตามิให้มองเห็น เรียก หล่อมกลุ้ม อย่างว่า ไปกล่อมกลุ้มตาไว้บ่ให้เห็น (สังข์).