ภาษาอีสานทั้งหมด 2695 - 2704 จาก 17431
-
ขุ้ม
แปลว่า : นกคุ่ม เรียก นกขุ้ม นกขุ้มมีหลายชนิด นกตัวเล็ก ขนสีเหลืองขนที่คางมีสีมอ เรียก นกขุ้มม้า นกขนสีเหลืองลาย เรียก นกขุ้มงัว นกตัวใหญ่ขนสีเทาร้องเสียงอืดอืด เรียกนกขุ้มอืด นกขุ้มควาย ก็ว่า อย่างว่า นกขุ้มหลี้สี้นกขุ้มม้าผู้สาวหลกกล้าหน่อแตดเหลียวหลัง (สอย). -
ขุ้ม
แปลว่า : ศัตรา น่าจะได้แก่หอกหรือดาบเพราะศัตราโบราณใช้รบกันมีหอกดาบเป็นพื้น อย่างว่า แผนแผ่ล้อมทุกขอบเหลือหลาย ฮมฮมชาวปะกันแบกเกิมแกมขุ้มปะคือชัยตั้งลายลวงยังเหยียด คนมืดกุ้มหลังหน้าแห่แหน (ฮุ่ง). -
ขุ้มขุ้ม
แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่น เสียงเคี้ยวแตงดังขุ้มขุ้ม. -
ขุมเขือก
แปลว่า : เดือดร้อน, วุ่นวาย อย่างว่า น้อยหนึ่งขุมเขือกฮ้อนโฮมเท้าทั่วแดน (หน้าผาก). -
ขุมฟูม
แปลว่า : ชื่อพรรณไม้ดอกชนิดหนึ่ง มีดอกสีขาว กลิ่นหอมเรียก ดอกขุมฟูม อย่างว่าขุมฟูมเฟื้อเลียนกอเจือกิ่ง (สังข์) ทังดอกด้ายแดงอ่อนเหลือหลาย ก็มี กาสะทึงทังดอกกลมแกมพั้ว อันหนึ่งขุมฟูมเฝื้อเฝือนางในราช เกล้ากลิ่นกลั้วสูนเอื้อฮ่วงโฮย (ฮุ่ง). -
ขุ้มหลุ้ม
แปลว่า : ใหญ่และสั้น -
ขู
แปลว่า : บังคับ, เคี่ยวเข็ญ เช่น บังคับให้ทำ เรียก ขูผิด อย่างว่า แค้นเพื่อลูกจากขูพ้นพรากมา (บ.). -
ขู
แปลว่า : ร่วง, หล่น ผลไม้ที่สุกแล้วร่วงลงมาเรียก หมากไม้ขู ใบไม้ที่หล่นลงมาเรียก ใบไม้ขู อย่างว่า ผลผลาไม้ในดงขูหล่น (บ.). -
ขู่
แปลว่า : ทำให้กลัว, กำราบ เช่น ชูชกขู่กัณหาชาลีให้เกรงกลัว เรียก ขู่ ขู่เข็ญ ก็ว่า อย่างว่า ความประสงค์พราหมณ์เถ้าหัวที่ต้องผาบ กำฮาบแล้วขอได้จั่งชิกลัว (เวส-กลอน). -
ขูด
แปลว่า : โกนผม โกนผมก่อนจะบวชเรียก ขูดผม ขูดเกล้า ก็ว่า อย่างว่า มหากษัตริย์เจ้าจงจักบวช ขุนขูดเล้มโกนเกล้าเกษพระองค (สังข์).