ภาษาอีสานหมวด "ค" 281 - 290 จาก 975

  • คอบ
    แปลว่า : เกี่ยวข้อง ผูกพัน คนเคยได้สร้างสมบุญกุศลร่วมกัน ก็มักจะได้มาเกิดและอยู่ร่วมกัน อย่างว่า หลิงดูก้ำบูฮาณเฮียงคอบกันนั้น พันธะมิ่งข้าขานเบื้องฝ่ายใดนั้นเด (สังข์).
  • คอบ
    แปลว่า : วนเวียน กิเลสกรรมวิบาก ทั้งสามนี้คือสังสารวัฏ ทำให้เวียนเกิดเวียนตายไม่รู้จักจบสิ้น อย่างว่า สงสารนี้เวียนตายเวียนเกิด คือมดแดงไต่ขอบด้งเวียนแล้วคอบเลิง (กลอน) เทื่อนั้นกรรมเผือพ้นภวังค์วนเวียนคอบ ก็บ่ละแก่นแก้วไปได้พรากพลอย (สังข์).
  • คอบ
    แปลว่า : ได้รับผล อย่างว่า เยียวจักได้ยากย้อนยังเหตุโพยพิษ นอนตายเต็งคอบคุงคือน้ำ (สังข์).
  • คอบ
    แปลว่า : กลับมา อย่างว่า ยังจักวันหมื่นมื้อชิคืนคอบพระแพงอก อุ่นนั้น เทื่อนี้พี่คนิงนงหิวหอดแถมเถิงน้อง เป็นดั่งเครือเขาข้องขอสกุณกลางป่า รือจักหยุดอยู่ได้ยามน้อยหนึ่งมี (สังข์) ยังจักได้ต่าวตั้งเห็นหน้าคอบคืน (กา)
  • คอบ
    แปลว่า : คิดถึง อย่างว่า ก็เพื่อคึดคอบน้องทุกค่ำราตรี วันคืนหมองหม่นใจเหลือเศร้า (ฮุ่ง).
  • ค้อม
    แปลว่า : นางรับใช้ในราชสำนัก ก้มหมอบยอบคลาน เรียก นางค้อม ในวรรณคดีอีสานเรื่องสังข์ศิลป์ชัย.
  • ค้อม
    แปลว่า : งอ เตี้ย คนที่มีลักษณะเตี้ยเป็นชายเรียก ท้าวค้อม เป็นหญิงเรียก นางค้อม ผู้แสดงอาการอ่อนน้อมถ่อมตนก็เรียก ค้อม อย่างว่า เมื่อนั้นความเซ็งเท้าเป็งจาลฮู้เหตุเยาวราชผู้คีงค้อมแม่เมือง (สังข์).
  • ค้อม
    แปลว่า : น้อมลง ก้มลง ต้นไม้ใกล้ฝั่งถูกลมพัดจะน้อมลง อย่างว่า เหมือนดังนิโครธค้อมแคมท่าชลาไหล คองว่าวายวันคืนบ่เป็นไปได้ อันหนึ่งเป็นดั่งถกถอนไว้ยังหางหลกปีก ครุฑขนาดน้อมนอนค้างแค่ตม แท้แล้ว (สังข์).
  • ค้อมควี่
    แปลว่า : ต้นไม้ถูกลมพัดกิ่งก้านจะคลี่ขยายออกเรียก ค้อมควี่ อย่างว่า รุกขาไม้ลมพานค้อมควี่ เดือนด่วนค้ายคาข้อนขอบเสมร (สังข์).
  • คอมมอม
    แปลว่า : สิ่งของที่เล้กมองเห็นในระยะไกล เรียก เห็นพอคอมมอม ถ้าของใหญ่มองเห็นในระยะไกล เรียก เห็นพอคุมมุม.