ภาษาอีสานหมวด "ต" 341 - 350 จาก 779

  • ตุ้ม
    แปลว่า : ตุ้มขังนก ชื่อตุ้มชนิดหนึ่ง สานด้วยไม้ไผ่ เป็นรูปกลม สำหรับขังนกเขาหรือนกต่อ อย่างว่า นกเขาเข้าอยู่ตุ้มเหงาหง่วมทรงทุกข์ แม่นชิงอยคอนเงินคอนคำ กะบ่ลืมคอนไม้ (กลอน).
  • ตุ้ม
    แปลว่า : คุ้มครอง, ปกครอง เจ้านายปกครองไพร่ฟ้าประชาชน เรียก ตุ้ม อย่างว่า ใผจักมาเสวยสร้างครองเมืองตุ้มไพร่แม่เด (กา) เฮาจักเดินเดียวดั้นพอประมาณคืนคอบ น้องค่อยตุ้มไพร่ฟ้าถนอมถ้าบ่นานดอกนา (สังข์).
  • ตุ้ม
    แปลว่า : ห่ม, คลุม ห่มผ้าหรือคลุมผ้าเรียก ตุ้ม อย่างว่า สองกษัตรีย์อุ้มเอาศรีสามอ่อน ทวายแผ่นผ้าโลมตุ้มค่อยลง (สังข์) กอดอุ้มเรียก ตุ้ม อย่างว่า มันสยองขึ้นเวหาปอมเมฆ อุ้มอ่อนแก้วสะแคงตุ้มต่อมขวัญ (สังข์).
  • ตุ้ม
    แปลว่า : หุ้ม, ปิด ห่อหุ้มเรียก ตุ้ม อย่างว่า ดีท่อตีคำแดงขอดลงพันตุ้ม (ขูลู).
  • ตุ้ม
    แปลว่า : ทนุถนอม ทนุถนอมน้ำใจเรียก ตุ้ม อย่างว่า ผัวเมียนี้คนเดียวโดยฮีต สุขทุกข์ยังฮ่วมย้าวถนอมตุ้มต่อมกัน (กลอน) การเอาอกเอาใจกัน เรียก ตุ้มต่อม ตุ้มตอมหอมห่อ ก็ว่า.
  • ตุ้มฆ้อง
    แปลว่า : ตาตุ่มเหนือข้อเท้า เรียก ตุ้มฆ้อง ตุ้มตุ่มฆ้อง ก็ว่า.
  • ตุมปวก
    แปลว่า : ฟองน้ำเรียก ตุมปวก จุมปวก ก็ว่า อย่างว่า จุมปวกไหลล่องน้ำนทีกว้างว่าแม่นขอน (บ.).
  • ตุ้ย
    แปลว่า : คนอ้วนเรียก คนตุ้ย เช่นพีตุ้ย พีอุ้ยตุ้ย พีลุ้ยตุ้ย พีตุ้ยพีตัง ก็ว่า อย่างว่า เจ้าอุ้ยตุ้ยขี้กะหลุ่ยเต็มหี สังบ่หาเหล็กชีควัดให้ฮูหีเกลี้ยง (บ.).
  • ตุ้ย
    แปลว่า : จิ้ม จิ้มลาบ เรียก ตุ้ยลาบ คุ้ยลาบ ก็ว่า อย่างว่า คือดั่งเฮามีเข้าบ่เอากินมันบ่อิ่ม มีลาบบ่เอาเข้าตุ้ยทางท้องบ่ห่อนเต็ม (ย่า) เอามือแตะแก้ม เรียก ตุ้ยแก้ม ต้วยแก้ม ก็ว่า.
  • ตุ่ยตุ่ย
    แปลว่า : เสียงดังอย่างนั้น เช่นคนเรียกหมูให้มากินรำว่าตุ่ยตุ่ย.