ภาษาอีสานหมวด "ต" 321 - 330 จาก 779
-
ตึ๊บ
แปลว่า : มืด, ทึบ, หนาแน่น มืดจนมองไม่เห็นเรียก มืดตึ๊บ มืดตื๊อ มืดอื้อตื้อ ก็ว่า อย่างว่า ฝูงข้าทังหลายบ่มีใจตึ๊บหนาด้วยโทษ บ่กริ้วโกรธแลโกธา พร้อมกับมาราชาบาศรีแต่พระแก้วเจ้า ทังผู้เถ้าแลปานกลาง ทังสาวฮามแลเด็กน้อย ใจชื่นช้อยเหลื้อมใสดี (สู่ขวัญ). -
ตึ๊บ
แปลว่า : ลุกลาม อาการที่ชะนวนบั้งไฟไหม้เร็วจนขาดเป็นท่อน เรียก ไหม้ตึ๊บ อย่างว่า ไฟก็ไปตามเส้นสายชะนวนตึ๊บท่วน (ผาแดง). -
ตื้น
แปลว่า : ไม่ลึก เช่นน้ำไม่ลึก เรียก น้ำตื้น คิดไม่ลึก เรียก คิดตื้น ปัญญาไม่ลึกเรียก ปัญญาตื้น. -
ตื่ม
แปลว่า : เพิ่ม, เติม, แถม สิ่งที่ได้มาเพิ่มเรียก ตื่ม อย่างว่า ทุกข์หนึ่งแล้วแถมซ้ำตื่มสอง (กา) คือชิได้หนุ่มน้อยเมียแก้วตื่มสอง (ผาแดง) แม่ตื่มถ้อยแถมต้านแต่ประมาณ (สังข์). -
ตื้อ
แปลว่า : มาตรานับแบบโบราณ เริ่มนับตั้งแต่หนึ่งไปถึงตื้อ ตื้อหนึ่งเท่ากับพันล้าน บ้านเมืองที่มีคนอยู่จำนวนหลายล้านเรียก ตื้อ อย่างว่า ยังมีนัคเรศล้ำชั้นชื่อเป็งจาลนิคมคนคั่งเพ็งพอตื้อเชียงหลวงล้นรุงรังล้านย่าน น้ำแผ่ล้อมระวังต้ายชั่วพ้น(สังข์). -
ตื้อ
แปลว่า : ทึบ มืดทึบเรียก มืดตื้อ มืดอื้อตื้อ ก็ว่า อย่างว่า มืดอื้อตื้อคือฟ้าเง่าฝน (กา). -
ตุ๊
แปลว่า : อ้วน คนอ้วนเรียก คนตุ๊. -
ตุกหลุก
แปลว่า : แอ่งหรือหลุมเล็ก ๆ ที่มีน้ำขังอยู่ตลอดปี ซึ่งมีอยู่ตามเชิงเขา เรียก ตุกหลุก. -
ตุ้งหลุ้ง
แปลว่า : หลุมหรือบ่อที่ลึก ตอนกลางกว้าง เรียก ตุ้งหลุ้ง. -
ตุณหี
แปลว่า : หยุด, นิ่ง, ไม่พูด อย่างว่า ค้อมว่าอธิษฐานแล้วตุณหีสถิตอยู่ (ผาแดง).