ภาษาอีสานหมวด "ต" 41 - 50 จาก 779
-
ตก
แปลว่า : ไป ไปถึง ไปถึงเรียก ตก อย่างว่า ตกแห่งห้องเมืองกว้างยักษา (กา) ลือนาถไท้ธรงผนวชลีลา เดินเดียวตกต่างเชียงชาวแย้ ยังเล่าผากฎแจ้งจำปานัคเรศ เมืองใหญ่ใต้ลุ่มฟ้าพันท้าวทอดทอง (สังข์). -
ตกกล้า
แปลว่า : หว่านเมล็ดข้าวเปลือกลงในนาเรียก ตกกล้า อย่างว่า บุญหัวบ่เคยตกกล้า ตกสามตาได้กล้าสามหน่อ กระต่ายหม้อกินได้หน่อเดียว (กลอน). -
ตกกะเทิน
แปลว่า : ตกลงใจ ลงได้ทำ ตกลงใจว่าจะทำอะไรต้องทำให้สำเร็จ ไม่สำเร็จไม่ยอมเลิก อย่างว่า ตกกะเทินได้เว้าชิหมายเอาเป็นคู่ แม้นชิมีหมื่นชู้อวนข้อยบ่ไล ชิละปล่องไซไขปล่องลอบมอบให้เกลี้ยงภายพี้ผู้เดียว (กลอน). -
ตกคะมะ
แปลว่า : สะทกสะท้าน ตกตะลึง ประหม่า ตกใจกลัวเรียก ตกคะมะ ตกกะมะ อย่างว่า ตกคะมะย้านทวงวิ้นหว่ากลัว (กา) นางก็ตกคะมะให้ดิ้นดั่นทวงสลบ พระกาโยเหลืองหล่าตนตายกระด้าง (สังข์). -
ตกใจ
แปลว่า : สะดุ้งโดยไม่รู้ตัว เมื่อได้ยินหรือได้เห็นสิ่งที่น่ากลัว เรียก ตกใจ อย่างว่า เขาก็ตกใจย้านโตนหนีหลบหลีก ปะไป่ผ้าวางเนื้อเปล่าแปน (บ.). -
ตกตา
แปลว่า : ถึงเวลาเล่นก็ตั้งใจเล่น ถึงเวลาทำก็ตั้งใจทำ อย่างว่า ตกตาเหล้นเหล้นสาให้มันนวน ตกตากวนกวนสาให้มันขุ่น กวนขุ่นแล้วซิวกุ้งหากชิงอม (กลอน). -
ตกต่ำ
แปลว่า : อาภัพ ถึงคราวอาภัพก็ต้องอาภัพอย่างว่า เทื่อนี้เฮาใคร่วางนครคามค่าบนบาน้อย คึดว่าอายเด็กแท้คำปุนเป็นง่าย บัดนี้โชคเพื่อนแพ้เฮาถ้านต่ำตอย แล้วเพื่อน (สังข์). -
ตกแต่ง
แปลว่า : ประดับ ตกแต่ง ทำให้สวยงามเรียก ตกแต่ง อย่างว่า เมื่อนั้นฮมฮมพร้อมมุนตรีตกแต่ง ประดับเครื่องแก้วเวนไว้ซู่นาง (สังข์). -
ตกทุกข์
แปลว่า : ได้รับความทุกข์ ถึงความลำบาก อย่างว่า แม้นพี่ตกทุกข์ไฮ้นอนดินดอมปลวก ก็ดี พี่บ่ปะปล่อยให้นางน้องที่ประสงค์ พี่แล้ว (บ.). -
ตกป่า
แปลว่า : คนตายเรียก คนตกป่า คือจะต้องนำศพไปฝังหรือเผาที่ป่าช้า อย่างว่า อย่าได้มัวเมาไห้นำคนผู้ตกป่า ไห้ต่อหม้อกระเบื้องยังชิได้คั่วขอ (กลอน).