ภาษาอีสานหมวด "ต" 61 - 70 จาก 779

  • ต้น
    แปลว่า : ลำของต้นไม้และพืชเรียก ต้น เช่น ต้นมี้ ต้นม่วง ต้นจิก ต้นฮัง ต้นดู่ ต้นแดง.
  • ตบ
    แปลว่า : ตี ตีเรียก ตบ ตีฉาบเรียก ตบแส่ง ตีฉิ่งเรียก ตบสิ่ง ตีกลองเรียก ตบกลอง อย่างว่า เขาก็ตบแส่งฆ้องกลองเข้ากล่อมแคน (ผาแดง).
  • ตบ
    แปลว่า : ตีด้วยฝ่ามือ เรียก ตบมือ อย่างว่า โพ่โพ่พร้อมภายบุ่มตบมือ ทิวแพนคำเลื่อนบังบาท้าว อือทือล้อมนงศรีสาวถ่าว ลึงซึ่มผู้ใจท้าวแห่งสถาน (ฮุ่ง) คราวเมื่อเว้าแต่กี้ว่าชิตบแผ่นแผ้นแปนมือให้นั่ง บาดห่ามาฮอดแล้วจำให้นั่งหนาม (ผญา).
  • ตบ
    แปลว่า : ไก่ตีปีกเรียก ไก่ตบปีก อย่างว่า กุตโตฮ้องขานขันสูรเถื่อน ไก่เยียะตบปีกท้าขันพร้อมส่งเสียง (ฮุ่ง).
  • ตบทอบ
    แปลว่า : ไกล่เกลี่ย ประนีประนอม การประนีประนอมคนวิวาทบาดหมางให้ถูกต้องปรองดองกัน เรียก ตบทอบ เช่น เมื่อลูกหลานผิดพ้องหมองใจจนต้องตัดญาติขาดผี เจ้าโคตรเรียกมาให้ปรองดองกัน เรียก ตบทอบ.
  • ตบประทาย
    แปลว่า : ก่อเจดีย์ด้วยทราย เรียก ตบประทาย ตบพระทราย ก็ว่า.
  • ตบผ้า
    แปลว่า : ซักผ้า ซักผ้าด้วยน้ำต้มเรียก ตบผ้า ถูผ้า สูผ้า ก็ว่า.
  • ตบะ
    แปลว่า : การทำความเพียร เพื่อขับไล่ความไม่ดีงามออกจากใจ เรียก บำเพ็ญตบะ เมื่อบำเพ็ญตบะได้เต็มที่แล้วจะเป็นคนมีฤทธิ์เดชอำนาจวาสนาดี การบำเพ็ญตบะจึงเป็นกรณียกิจที่ทุกคนควรทำ อย่างว่า หนูชิงทำตบะให้แมวบักดำก้มขาบ หมาจิกจอกเห่าช้างเป็นหน้าอยากหัว (บ.).
  • ตม
    แปลว่า : โคลน ดินเปียกเหนียวเรียก ตม อย่างว่า ตมติดเอาตมล้างแถมกันให้มันคล่อง น้ำติดเอาน้ำล้างแถมซ้ำตื่มผู้ดี (บ.).
  • ต้ม
    แปลว่า : ทำให้ร้อน ทำให้สุก เช่น ต้มไก่ ต้มเป็ด ต้มปลา ต้มเงินต้มทอง เรียก ต้ม อย่างว่า ลางเถ้าโมโหฮ้ายเหลือตายตั้งแต่จ่ม บ่ทันคึดถี่ถ้วนกุมต้มตั้งแต่หลาน (กาพย์ปู่).