ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 434 - 443 จาก 2286

เกี่ยวกิน หมายถึง เป็นเหน็บ
ถ้า เป็นเหน็บที่เท้า เรียก เกี่ยวกินตีน แต่ อวัยวะอื่นก็สามารถโดนเกี่ยวกินหรือเป็นเหน็บได้เช่นกัน เช่น เกี่ยวกินมือ เกี่ยวกินแขน เกี่ยวกินขา เป็นต้น

ตัวอย่าง

-บ่าว หน่อเพิ่นพาน้องเป้ยไปวัดไปจังหัน ตอนเพิ่นพาน้องเป้ยไปยามบ้านทางร้อยเอ็ด พอดีมื่อนั่นเป็นมื่อวันศีล ญาคูเลยสวดมนต์ โดนจักหน่อย พอสิลุกเมือบ้าน น้องเป้ยขั่นลุกบ่ขึ้น ขาเพิ่นจังไปเหมิด ย่อนว่า "เกี่ยวกินตีน" เพิ่น

แปลว่า

-บ่าว หน่อแกพาน้องเป้ยไปวัดไปถวายภัตราหารเช้า ตอนแกพาน้องเป้ยไปเยี่ยมบ้านที่ร้อยเอ็ด พอดีวันนั้นเป็นวันพระ พระครูเลยสวดมนต์ นานสักหน่อย พอจะลุกกลับบ้าน น้องเป้ยลุกไม่ขึ้น เท้าแกเกร็งไปหมด ก็เพราะว่า "เหน็บกินเท้า" แก

ขิว หรือ ฉิ๋ว นอกจากจะเป็นลักษณะของกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์แล้ว อีกนัยหนึ่ง ขิว หรือ ฉิ๋ว แปลว่า หมั่นไส้ เช่น
"บักเสื้อลายๆ เต้นเยาะๆแยะๆอยู่หน้าฮ้านหมอลำ คือเป็นตาซังแท้วะ กูจั่งแม่น "ฉิ๋ว" บักห่านี่หลายแท้" แปลว่า ไอ้คนที่ใส่เสื้อลายที่เต้นอยูหน้าเวทีหมอลำนั่น มันช่างเคืองหูเคืองตาจริงๆ ฉันชักจะ "หมั่นไส้" มันแล้วจริงๆ....

ไผเผาหยัง คือขีวแท้ 
แปลว่า ใครเผา ทำไมเหม็นฉุนจัง 
คำว่า ขีว บางทีก็ใช้ในกรณีที่มีความรู้สึกไม่พอใจหรือรังเกียจ เช่น 
เฮาขีวหมอนี้หลาย แปลว่า ฉันไม่ค่อยชอบหมอนี่เลยว่ะ 

มื้อนี้พากันไปขุดขุมผังหลักฮั้วเด้อ 
แปลว่า วันนี้พากันไปขุดหลุมฝังเสารั้วนะ 
เป็นภาษาเก่า ปัจจุบันใช้ หลุม

ฮ่วย จารย์ใหญ่ เลาคนไคอยู่เด้อ แปลว่า จารย์ใหญ่ เป็นคนพอใช้ได้อยู่นะ

อีหล่าคนไค แปลว่า ลูกสาวคนน่ารัก 

ตัวอย่าง โตอย่าเฮ็ดพอปานคนมะลำมะลอยหลายแหมะ 

แปล คุณอย่าทำตัวเป็นเหมือนคนไม่น่าเชื่อถืออย่างนั้นสิครับ

(ตัวอย่าง) น้องจีจ้าเลาเป็นคนฮู้ผู้ดีคือหยั๋งนี่ 

(แปล) น้องจีจ้าเขาเป็นคนที่นิสัยดี เรียบร้อยมากเลย

อ้ายคือมาคะนิงนำน้องแท้น้อ  แปลว่า พี่นี้คิดถึงน้องจังเลย

คักใจอ้ายอีหลี หมายถึง ได้ดั่งใจพี่จริงๆ หรือ สะใจพี่จริงๆ

ลูกซายเจ้า มันคือหน้ามึนคักแน่ แปลว่า ลูกชายของท่านเกเร หน้าด้านที่สุดไม่มีใครเปรียบ

คำที่มีความหมายใกล้เคียง : คักแท้, คักอีหลี, คักกะด้อกะเดี้ย

ค่าคายมีหยังแหน่ 
แปลว่า ค่าครูมีอะไรบ้าง