ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 581 - 590 จาก 2286

คำว่า พ้อว้อ

เดี๋ยวกะไปพ้อว้ออยู่พุ่น  เดี๋ยวไปมาพ้อว้ออยู้พี้  แปลว่า  เดี๋ยวก็ไปโผล่ตรงโน้น เดี๋ยวก็มาโผล่ตรงนี้

คำว่า โพด

มึงกะเว่าคักโพด แปลว่า มึงก็พูดเกินไป

คำว่า มุ่น

ข้าวสารคือมุ่นแท้ ไปสีโรงใด๋ แปลว่า ทำไมข้าวสารถึงแตกละเอียด ไปสีที่โรงสีไหนมา

ย่านมุ่นอุ้ยปุ้ยอยู่เด้อมื้อแลง แปลว่า กลัวใจว่าเย็นนี้คงยับเยินแน่นอน

คำว่า โต

เพิ่งฮู้โตว่าโง่หลาย แปลว่า เพิ่งรู้ตัวว่าโง่

โตกะว่าโตดีแท้ ภายเขาผั้นแฮ่งเก่ง โตกะว่าโตเลิศล้ำ เขาพุ้นผั้นลื่นโต (ย่า).

โตไปซะ เฮาบ่ไปดอก แปลว่า นายไปเถอะ เราไม่ไปหรอก

โตละคร โตหนังสือ แปลว่า ตัวละคร ตัวหนังสือ

ม้าห้าโต ตะปูสามโต เสื้อสองโต แปลว่า ม้า 5 ตัว ตะปู 3 ตัว เสื้อ 2 ตัว

โตสิไปบ่ แปลว่า ตัวจะไปไหม

คำว่า เทิง

ฮ้องแฮงแฮงขึ้นไปเทิงฟ้า ว่าอย่าซั่วหลาย  แปลว่า ร้องดังดังขึ้นไปบนฟ้า ว่าอย่าโง่นักเลย

เทิงเฮือน แปลว่า บนเรือน, บนบ้าน

เทิงบุญเทิงบาป แปลว่า ทั้งบุญทั้งบาป

เทิงหิวเทิงเมื่อย แปลว่า ทั้งหิวทั้งเหนื่อย

คำว่า ปึ๊กซึก

เฮ็ดผมปึ๊กซึก แปลว่า ผมยุ่งเหยิง ผมฟู ไม่เป็นทรง ไม่เรียบร้อย

คำว่า โลด

ไปโลด  แปลว่า  ไปเลย

เบิ่งเอาโลดเด้อ  แปลว่า  ดูเอาเองเลย 

คำว่า หมาน

รวย ได้มาก ทำนาได้ข้าว เรียก หมานเข้า ไปค้าขายได้เงิน เรียก หมานเงิน ไปหากบได้กบ เรียก หมานกบ ไปใส่ต้อนใส่ลี่ได้ปลา เรียก หมานปลา อย่างว่า ไซหลังหล้าบ่หมานปลานำเพิ่น ถืกกะใส่ไว้บ่ถืกกะใส่ไว้ตามแต่กะเยิมปลา (ภาษิต) ไซหลังหล้าบ่หมานปลาถืกแต่เต่า ไปยามแต่เช้าเช้าคลำพ้อว่าแม่นโพน โนนโนนมีแต่หญ้าทางหน้าไซมีแต่ยุ้งฮากไผ่ ทางในมีแต่ยุ้งคือกุ้งชิแกว่นดี (ผญา).

คำว่า หมื้อ

ดินปืน เรียก หมื้อ การทำหมื้อคือเอากระทะขึ้นตั้งไฟ ใส่น้ำลงไปแล้วเทถ่านและดินประสิวลงไป คั่วให้สุก นำไปตากแดดให้แห้ง ตำให้ละเอียด เรียก หมื้อ หมื้อมีหลายชนิด หมื้อถ่านสามใช้เป็นหมื้อปืน น้ำหนักดินบาท มาดเฟื้อง ถ่านสลึง ดินได้แก่ดินประสิว มาดได้แก่กำมะถัน ถ่านได้แก่ไม้เผาไฟ ถ้าจะทำบั้งไฟหมื่น บั้งไฟแสน ใช้หมื้อถ่าน ๔-๕-๖ ก็ได้.

คำว่า หมู่

ซุมหมู่เจ้า แปลว่า พวกคุณ