ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 198 - 207 จาก 2286

อย่างว่า ใจประสงค์สร้างกลางดงก็ว่าท่ง ใจขี้คร้านกลางบ้านก็ว่าดง (ผญา).

แปลว่า ถ้าใจต้องการจะก่อร่างสร้างตัวอยู่กลางป่าก็คิดว่าเป็นทุ่งนา แต่ถ้าขี้เกียจถึงอยู่ในกลางหมู่บ้านก็ว่าอยู่กลางป่า

เช่น กระด้งหรือกระเบียนที่สานยังไม่แล้ววางไว้บนขื่อ เรียก ค้างเติ่งเคิ่ง.

เพิ่งฮู้โตว่าโง่หลาย แปลว่า เพิ่งรู้ตัวว่าโง่

โตกะว่าโตดีแท้ ภายเขาผั้นแฮ่งเก่ง โตกะว่าโตเลิศล้ำ เขาพุ้นผั้นลื่นโต (ย่า).

โตไปซะ เฮาบ่ไปดอก แปลว่า นายไปเถอะ เราไม่ไปหรอก

โตละคร โตหนังสือ แปลว่า ตัวละคร ตัวหนังสือ

ม้าห้าโต ตะปูสามโต เสื้อสองโต แปลว่า ม้า 5 ตัว ตะปู 3 ตัว เสื้อ 2 ตัว

โตสิไปบ่ แปลว่า ตัวจะไปไหม

ขี้ตมมันแหลวๆ ระวังหมื่นหัวสักเด้อ แปลว่า โคลนมันเหลวๆระวังลื่นนะ

ฮ่องลึก แปลว่า ร่องลึก
ฮ่องเลิก, ฮ่องเลิ็ก แปลว่า ร่องลึก

ขอสี่ได้บ่ แปลว่า ขอมีอะไรกันได้ไหม

ซื่อหลายเขาเอาเฮ็ดขื่อ โง่หลายเขาเอาเฮ็ดด้ามเกี่ยว เคียวหลายเข้าสี้ (ภาษิต).

คั่นเป็นแฟนกันมันลำบากใจ สี้กันสื่อ ๆ กะได้สบายใจดี แปลว่า ถ้าเป็นแฟนกันแล้วมันลำบากใจ แค่มีอะไรกันก็ได้สบายใจดี

อย่ากินคำโป่มหลาย  แปลว่า  อย่ากินคำใหญ่ (ตักเยอะ)

ฝันดี แปลว่า ฝันดี

คำว่า ฝันดี ในภาษาอีสานจะออกเสียงเหมือนกับภาษาไทยกลางทุกประการ ไม่ผิดเพี้ยน

1.) ถอน คืน ถอนทาสให้เป็นไทเรียก ไถ่ทาส อย่างว่า บ่ได้ติเตียนเจ้ามีหรือจนบ่ได้ว่า เป็นข้าเพิ่นฮ้อยชั้นชินำซื้อไถ่เอาดอกนา (กลอน).

2.) เปลี่ยน แก้ไข นุ่งผ้าผืนใหม่เรียก ไถ่ผ้า อย่างว่า เจ้าไถ่ผ้าลุกอาบสรงสี ขุนควาญจัดคาดประโคนเคียนช้าง ฝูงครัวย้ายสาลีเลียนแจก น้ำลูบนิ้วมือล้างลวดเสวย (ฮุ่ง).

เฮ็ดผมปึ๊กซึก แปลว่า ผมยุ่งเหยิง ผมฟู ไม่เป็นทรง ไม่เรียบร้อย