ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 341 - 350 จาก 2286

คำว่า ขี้โผ่น

หมอนี้ขี้โผ่นใหญ่แท้ 
แปลว่า หมอนี้ พุงใหญ่จัง

คำว่า ขาวออกลอก

ขาวออกลอก คือขาวเหมือนไปเปื้อนฝุ่นผง แป้งขาวๆ จนดูขาววอก ซึ่งก็คล้ายๆ กับขาวโอกโลก แต่ขาวออกลอก จะให้ความรู้สึกที่เปื้อนขาวน้อยกว่า เช่น

ลิเก ทาหน้าขาวออกลอก หมายถึง ลิเก ทาหน้าขาววอก

บ่าวหน่อ อยากขาว ไปนอนเกียกลานมัน จนโตขาวออกลอก หมายถึง บ่าวหน่อ อยากผิวขาว จึงไปนอกคลุกลานมันสำปะหลัง จนตัวขาววอก

คำว่า ขี้ล่าย

บักนั้น มันขี้ล่ายอีหลีเนาะ 
แปลว่า หมอนั้น มันขี้เหร่จริงๆ

คำว่า เข็นไน

สมัยก่อน ตามหมู่บ้าน จะมีการเข็นไน หรือ เข็นฝ้าย ปัจจุบันไม่ค่อยมีให้เห็นแล้ว

คำว่า เขย

เขยก่องข้าวออก พ่อจะกินข้าว

ถ้าเป็นคำนามก็หมายถึงไขสัตว์ต่างๆ ที่บางทีชอบเก็บไว้ถูเลื่อยเวลาเลื่อยไม้เพื่อให้ลื่น หรือทำเทียน 

เช่น "ได้ห่อยังลองไขออกมาเบิง่แน่" 
ความหมาย"ได้ห่ออะไรแกะออกดูหน่อย" 
หรือ" ไปหาไขมาถูเลื่อยแน่มันฝืน ถูให้มันมอนๆ" 
ความหมา"ไปหาไขมาถูเลื่อยหน่อยมันฝืด ถูให้มันลื่นๆ" 

คำว่า เขิง

อีหล่าไปเอาเขิงมาให้แม่แน่ แปลว่า หนูไปเอากระด้งมาให้แม่หน่อย

คำว่า แข่งแดดแข่งฝน

แข่งแดด แข่งฝน หมายถึง ตากแดดตากลม

คำว่า คนบ่เคี่ยม

ตัวอย่าง บ่าวรุทธิ์เพินเป็นคนบ่ค่อยเคี่ยมปานได๋ดอก 

แปล หนุ่มรุทธิ์เขาเป็นคนที่จะซุ่มซ่ามอยู่บ้างเล็กน้อย

คำว่า คะนิง

อ้ายคือมาคะนิงนำน้องแท้น้อ  แปลว่า พี่นี้คิดถึงน้องจังเลย

คำว่า ตำอิด

ผ่อไหญ่นั่นเพิ่นอยู่บ้านนี่มาตั่งแต่ตำอิดพุ้นหนะ 

แปลว่า
ตาคนนั้นท่านอยู่บ้านนี้มานานมากแล้ว

 ตำอิดตำก่อ บ่าวหน่อเพิ่นผู้ฮ้ายคือจังหยังนี่ แต่เดี๋ยวนี้เพิ่นผู้จบคือจังหยังนี่
แปลว่า
แต่ก่อนแต่ไร บ่าวหน่อคนี้ขี้เหล่มาก แต่ตอนนี้เขาดูดีมาเลยที่เดียว

หม่องตำอิด : สถานที่เริ่มเป็นครั้งแรก  เช่น หม่องตำอิดบ้านข่อยอยู่โขงเจียมแต่ว่าตอนนี้ข่อยย้ายมาอยู่พิมูลแล้ว