ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 644 - 653 จาก 2286

กงคำ เกวียนสมัยโบราณเรียก ราชรถ การต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองของเจ้าพระยามหากษัตริย์ จะประดับตกแต่งเกวียนให้สวยงาม เกวียนที่ประดับตกแต่งแล้วเรียกราชรถ หรือกงคำ อย่างว่า แล้วจิ่งนำกงคำคอบเชียงเชิญน้อย (สังข์)

กงดิน อย่างว่า เค็งเค็งเค้ากงดินดาแตก (กา) ฟังยินเสียงสะเทือนก้องกงดินดาแตก (สังข์) แม้นจักรทำคุณเกื้อกงดินดาเกิ่งก็ดายแล้ว (สังข์)

1.) นกโพระดก ชื่อนกชนิดหนึ่งมีชื่อเรียกหลายอย่าง เรียก นกก้นโดก โกนโดก กะโดก โพนโดก อย่างว่า โกนโดกฮ้องดังก้องกล่อมไพร (บ.) นัชชุหาคือว่านกก้นโดกฮ้องกลางดง โกกิลานกกาเวาวงแวดเหล่า สังคานกใส่เล่าเหตุการณ์ ส่งข่าวสารทุกสิ่ง ฮ้องแล้วจิ่งบินไป (เวส).

กะได้ แปลว่า ก็ได้

เฮ็ดจังใด๋กะได้ แปลว่า ทำยังไงก็ได้

อ้ายกะยอมตายให้เจ้าได้คือกัน แปลว่า พี่ก็ยอมตายให้เธอได้เช่นกัน

กระโบกดาก . แปลว่า เชิงกราน หรือ บั้นท้าย

หนักขี้กะเดียมเด้  แปลว่า จักจี้จังเลย

อย่างว่า แก้มเปิ่นเวิ่นแก้มเจ้าเปิ่นเวิ่น ขี้กะเตอะวังเวิน ไหลเซาะน้ำเซินอยู่ย่าวย้าว (กลอน).

เส้นไหมชนิดนี้ไม่เรียบร้อย เรียก ไหมขี้กะเพย.

ต้มเนื้อมันกะแซบยุดอกแต่มีไขหลายโพด  แปลว่า ต้มเนื้อมันก็อร่อยอยู่หรอกแต่ไขมันเยอะไปหน่อย

เข้าหมิ้นไขเป็นยาสมุนไพรชนิดหนึ่ง  แปลว่า ขมิ้นเป็นยาสมุนไพรชนิดหนึ่ง 

ไขข่าวให้ข่อยฮุ้แหน่นาว่ามันเป็นจังใด๋มาจั่งใด๋  แปลว่า บอกข่าวให้ฉันรู้หน่อย ว่ามันเป็นยังไงมายังไง 

ไขประตูออกสาก่อน มันค่อยสิเปิดเข้าไปได้  แปลว่า  เปิดประตูออกก่อนแล้วค่อยจะเข้าไปได้

ข่อยบ่มักคนขี้คุย แปลว่า ฉันไม่ชอบคนขี้โม้โอ้อวด