ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 21 - 30 จาก 2286
เช่นคำว่านางน้อยเขญประตูให้แม่ดู หรือเขญขนมห่อนั้นเบิ่งดู หรือการได้รับของขัวญจากเพื่อนๆมาถึงบ้านพี่สาวก็บอกว่า"หล้าเขญเบิ่งเขญเบิ่ง"ความหมายก็คือว่า นางน้อยเปิดประตูให้แม่แน่ หรือเปิดขนมห่อนั้นดู หรือน้องเปิดดูของขวัญ
ขี้ตะโหลก หมายถึง พื้นดินที่ไม่เรียบ ตะปุ่มตะป่ำ ก้อนดินที่เกิดจากการไถนา
มาดูตัวอย่างกันนะครับ
นาเจ้าคือมีตะก้อนขี้ตะโหลกแท้ คือบ่เอาคราดมาคราดลงหล่ะ มันสิได้เรียบๆ ต้นข้าวจั่งสิได้เกิดส่ำๆกัน บ่มีต้นใด๋ใหญ่กว่ากัน
แปลว่า
ที่นาของคุณ มีแต่ก้อนดินที่ไม่เรียบ ทำไมไม่เอาคราดมาคราดลงซะหล่ะ จะได้ เรียบๆเสมอกัน ต้นข้าวก็จะได้เกิดเสมอกันด้วย ไม่มีต้นใดต้นหนึ่งใหญ่กว่ากัน
อีกความหมายหนึ่ง ใช้ในการเปรียบเทียบ อะไรก็ตามที่ไม่เรียบ
เช่น
หน้าเจ้าคือเป็นขี้ตะโหลกจั่งซี้ บ่เบิ่งแยงหน้าตาจะของบ๊อ
แปลว่า
ใบหน้าคุณทำไม่เรียบอย่างนี้ ไม่ดูแลรักษาหน้าตาหรือไง
ถืกตั๋วจนเมื่อย เจ็บจนแป๋ตาย ชั่ว ย้อนเชื่อคนง่าย แปลว่า โดนหลอกจนเหนื่อย เจ็บจนเกือบตาย โง่เพราะเชื่อคนง่าย
เจ้าอย่ามาขี้ตั๋วข่อยหลาย ข่อยบ่มักคนขี้ตั๋ว แปลว่า อย่ามาโกหกฉัน ฉันไม่ชอบคนโกหก
ขู คือลักษณะที่สิ่งของตกหล่นกระจัดกระจายจากที่สูง เป็นจำนวนมากมาย โดยมากนิยมใช้กับของเล็กๆ เช่น
ขี้ฝุ่นขู = ฝุ่นตก
มดแดงขูจากรัง = มดแดง(จำนวนมาก)ตกจากรัง
ไข่มดแดงขูจากรัง = ไข่มดแดง(จำนวนมาก) ตกจากรัง
ขูโผ่ๆ = ตกลงมาต่อเนื่องกันเป็นจำนวนมาก
พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี เลาย่างเหยียบสังกะสี จนขี้หลักเหยี่ยขูโผ่ๆ เต็มหัวน้องพอลล่า
แปล
พ่อใหญ่ดลขึ้นไปซ่อมหลังคาสังกะสี แกเดินเหยียบสังกะสี จนฝุ่นตกกระจัดกระจายลงมา เต็มหัวน้องพอลล่า
บ่าวพนมไพร เลาไปแหย่ไข่มดแดง ปากกะต่ายังบ่ทันซื่อฮังมดแดงจ้อย แหย่เอาๆ ไข่มดแดงขูถิ่มเหมิด จั่งแม่นฟ้าวคักน้อ ซั้นดอก
แปล
บ่าวพนมไพร แกไปแหย่ไข่มดแดง ปากตระกร้ายังเข้าไม่ตรงรังมดแดงเลย ก็แหย่เอาๆ ไข่มดแดงหล่นเสียหายหมด ไม่รู้จะรีบไปไหน เนาะ
แข่วหัก
แปลว่าฟันหัก
ปวดแข่วแฮงๆเด้ แปลว่า ปวดฟันมาก
อิหยั๊งติดแข่ววะ..เอาไม้จิ้มแข่วมาให้แน่หล่า
แปล ??อะไรติดฟันเราน้อ..นี่เธอไปเอาไม้จิ้มฟันมาให้หน่อยสิ
