ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 214 - 223 จาก 2286

สมน้ำพื้น ข่อยบอกเจ้าแล้ว แปลว่า สมน้ำหน้า ผมเตือนคุณแล้ว

อีหล่า ไปเอากล้วยอีอองมาสู่พ่อเฮากินแน

แปลว่า หนูไปเอากล้วยน้ำว้ามาให้พ่อเรากินหน่อย

อีหล่าคือเป็นตาเหลือโตนแท้  แปลว่า  น้องสาว น่าสงสารจัง

เป็นตาเหลือโตน แปลว่า น่าสงสาร

เหลือโตนเด้ แปลว่า น่าสงสารจังเลย

ดูเพิ่มเติม ซิโตน, สีโตน, หลีโตน, หลูโตน, เหลียโตน, เหลือโตน, อีโตน

อ้าย เป็นคน ติดดิน คือหัว สิงไค ย่านเจ้า เอาไปตัดใบ ถิ่มไว่ บ่ปั๊ก ลง ดิน แปลว่า พี่เป็นคนติดดินเหมือนหัวตะไคร้ กลัวน้องเอาไปตัดใบ ทิ้งไว้ไม่ปักลงดิน

ตะไคร้ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cymbopogon citratus); ชื่อท้องถิ่น: จะไคร (ภาคเหนือ), หัวซิงไค (ภาคอีสาน), ไคร (ภาคใต้), คาหอม (แม่ฮ่องสอน), เชิดเกรย, เหลอะเกรย (เขมร-สุรินทร์), ห่อวอตะโป่ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) ) เป็นพืชล้มลุก ความสูงประมาณ 4-6 ฟุต ใบยาวเรียว ปลายใบมีขนหนาม ลำต้นรวมกันเป็นกอ มีกลิ่นหอม ดอกออกเป็นช่อยาวมีดอกเล็กฝอยเป็นจำนวนมาก ตะไคร้เป็นพืชที่สามารถนำส่วนต้นหัวไปประกอบอาหาร และจัดเป็นพืชสมุนไพรด้วย 

ข่อยไปก้านกบ ฮอดบ่พ้อกบ พ้อแต่ขี้กะตู่

หมายถึง

ไปส่องกบ ไม่เจอกบ เจอแต่คางคก

อ้ายเขียว : บักอ่างๆ มาเบิ่งเร็ว คันคาก โตใหญ่ คักแท้เว้ยย

คำแปล

พี่เขียว : ไอ้อ่างๆ มาดูเร็ว คางคกตัวใหญ่จริงๆ  

บักอันนี้ อย่ามาขากขี้กะเทิกเลาะนี่หลาย มันน่าเกลียด

แปลว่า

ไอ้นี่อย่ามาบ้วนเสมหะแถวนี้ มันดูน่าเกลียด

ตัวอย่าง: เป็นหยังเด็กน้อยคือขี้ค้านเฮ็ดการบ้าน 

คำแปล: ทำไมเด็กๆจึงขี้เกียจทำการบ้าน

ลูกสาวหล่าผู้ใดหน้อ มาคือขี้โยยแท้ ฮ้องไห่เหมิดมื้อ เหมิดเวน
แปลว่า
ลูกสาวสุดท้องใครหนอ มาสำออยอย่างนี้ ร้องไห้ทั้งวันทั้งคืน

ข่อยหละเบิดคำสิเว้า  แปลว่า ฉันไม่มีอะไรจะพูด หมดคำจะพูด

เบิดคำเว่า แปลว่า หมดคำพูด, ไม่มีอะไรจะพูด

เอากะคุไปหิ้วน้ำ แปลว่า เอาถังน้ำไปใส่น้ำ