ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 264 - 273 จาก 2286

ใช้เหมือนคำไทย เช่น ก่อร่างสร้างโต หมายถึง สร้างเนื้อสร้างตัว

ก่องข้าว กระติบข้าว 

เช่น ยายสี เจ้าพายก่องเข่าไปไส  แปลว่า ยายสีจะสะพายกระติบข้าวไปไหน

เช่น พุสาวคิ้วเจ้าคือก่องงามแท้ หมายถึง ชมผู้หญิงว่าคิ้วโก่งสวยงาม 

เช่น ผู้สาวใส่ส่งขาสั่น เห็นฮอดกกขา หมายถึง หญิงสาวใส่กางเกงสั้นจนมองเห็นถึงโคนขา

กกขาขาว ยาวอาดหลาด มักขนาดผู้เฒ่าผู้แก่ หมายถึง  คนแก่ชอบผู้หญิงหุ่นสูง ขาขาวๆ

คำว่า "เว็น" ในภาษาอีสาน หมายถึง "วัน" ในภาษากลาง เฉพาะในความหมายว่า "ในเวลากลางวัน" เท่านั้น เช่น "มาแต่เว็นแท้" หมายถึง "มาแต่วันเชียวนะ" หรือ "กางเว็นไปไสมา" หมายถึง "ตอนกลางวันไปไหนมา"

ตัวอย่าง ข่อยซีกลับเฮียนเกิดที่มหาสารคามเเต่ตอนนี้ข่อยอยู่ที่จันทบุรี 

เเปล ฉันจะกลับบ้านเกิดที่มหาสารคามเเต่ตอนนี้ฉันอยู่จันทบุรี

อีหล่า ไปเอากล้วยอีอองมาสู่พ่อเฮากินแน

แปลว่า หนูไปเอากล้วยน้ำว้ามาให้พ่อเรากินหน่อย

อยู่ท่งนาเอาเฟืองมากองกันไว้อยู่เทิงโพน กอง จุ่น พูน ( คำว่า โพน คือ จอมปลวก ) เด้ 
( เทิง คือ ชั้นบน )

ตัวอย่าง : สาวแหล่ดีใจหลายผู้บ่าวซื้อก้องแขนมาให่ 

คำแปล : สาวแหล่ดีใจมากหนุ่มคนรักซื้อกำไลมือมาให้

เช่น อย่าไปเต้นก่องจ่องเลาะนั่นเดี๋ยวกะถืกขวดฟาดหัว แปลว่า อย่าไปเต้นท่าทีกวนๆดูแล้วไม่เข้าตา เดี๋ยวจะมีเรื่อง 

หรือเซาเฮ็ดเด็กน้อยพอก่องจ่องให้ผู้ใหญ่เขาเฮ็ด แปลว่า เป็นเด็กยังไม่ชำนาญให้ผู้ใหญ่ที่ชำนาญกว่าเขาทำ