ประโยคสนทนาภาษาอีสาน 110 - 119 จาก 2286

เช่น "ผู้ลังคนเขากะว่าแม่น  ผู้ลังคนเขากะว่าบ่แม่น"

แปลว่า "บางคนเขาก็ว่าใช่ บางคนเขาก็ว่าไม่ใช่"

สูนแฮง แปลว่า โมโหมาก, โกรธมาก

อย่าเฮ็ดให้ข่อยสูนเด้อ  แปลว่า  อย่าทำให้ฉันโกรธนะ

กลับบ้านเทือนี้ ว่าสิแว่ไปยามพี่น้อง แปลว่า กลับบ้านคราวนี้ จะแวะไปเยี่ยมเยือนญาติพี่น้อง

กลับโรงเรียนแล้ว แว่ไปเบิ่งผักแนเด้อ แปลว่า หลังจากกลับจากโรงเรียน แวะไปดูแปลงผักที่ปลูกไว้หน่อย

มีแฮงโลดสู, มีแฮงกันโลดสู แปลว่า ไปมีความสุขกันเลยทั้งสองคน มีแฮงในประโยคนี้หมายถึงมีอะไรกัน ได้เสียกัน เป็นประโยคที่ใช้พูดประชดเมื่อคนรักไปกับคนอื่น

หิวน้ำหลาย ได้กินน้ำเย็นๆ คือสิมีแฮง  แปลว่า  หระหายน้ำมาก ถ้าได้ดื่มน้ำเย็นๆคงสดชื่น

หึย ข่อยบ่มักลาวดอก หน้าคือแบ้หนิ  แปลว่า  ไม่ชอบเขาหรอก หน้าตาไม่ดี

อารมณ์เดียวกันกับ หน้าปลวก หน้าแพะ ส่วนคำว่าแบ้ในภาษาอีสาน หมายถึง "แพะ" สายพันธุ์เลล็ก นิยมเลี้ยงไว้เป็นอาหารในภาคอีสาน กินหญ้า และใบไม้เป็นอาหาร

"หน้าแบ้" ก็เลยถูกเอามาเปรียบเทียบกับคนที่ หน้าตาไม่ดี ไม่น่ามอง ไม่มีจุดเด่น อัปลักษณ์ ก็ว่า

คำอื่นๆ ที่มีความหมายเปรียบเปรยเหมือนกันเช่น "หน้าปลวก"  "หน้าแย้" เป็นต้น

ฮิอยู่ฮิกิน  แปลว่า เรื่องมากอยู่ยากกินยาก

อีหยังะได้ ข่อยบ่ฮิดอก  แปลว่า  อะไรก็ได้ ฉันไม่เลือกมากหรอก

อ้ายสิฮิน้องบ่ ถ้าน้องเคยมีผัวมาแล้ว แปลว่า พี่จะตำหนิน้องไหม หากน้องเคยมีครอบครัวมาแล้ว

สิฮิ แปลว่า จะตำหนิ   เช่น สิฮิน้องบ่ หมายถึง จะตำหนิน้องไหม เป็นต้น

เว่าดี ๆ อย่าฮ่ายให้ลูก แปลว่า พูดดี ๆ อย่าดุลูก

หน้าฝนยุงมันฮ่ายอีหลี ระวังสิเป็นไข้เลือดออก แปลว่า หน้าฝนยุงชุม ต้องระวังเป็นไข้เลือดออก

อ้ายไปเก็บเห็ดอยู่โคก ได้หมากแงวมาฝากบักหลายเลย แปลว่า พี่ไปเก็บเห็ดในป่า ได้คอแลนติดมือมาเยอะเลย

ไปซอยเพิ่นถือของแน แปลว่า ไปช่วยเขาถือของหน่อย

ผิดกันเทือเดียวเป็นเพิ่น แปลว่า ทะเลาะผิดใจกันเพียงครั้งเดียวก็กลายเป็นคนอื่นไกล

มอเตอร์ไซฮ่าง แปลว่า จักรยานยนต์เก่า ๆ

เฮ็ดดี ๆ มันสิฮ่าง แปลว่า ทำดี ๆ ระวังจะพังเสียหาย